Bernhard tergt Seyss: 'Vond hij niet leuk'
Een klein plaagstootje van prins Bernhard bij nieuwe onderhandelingen in Achterveld. Hij arriveerde in de in beslag genomen Mercedes van rijkscommissaris Seyss-Inquart, met het kenteken RK-1. De auto was kort geleden in handen gevallen van het verzet in het oosten van het land.
Bernhard zette de auto, inmiddels voorzien van een geallieerde witte ster, pontificaal bij de school waar met de Duitsers werd gesproken. Seyss kon er dus niet omheen.
"Ik stond tegen de wagen geleund toen hij aankwam. Hij vond dat niet leuk", grinnikt Bernhard. "Zij keken elkaar aan met vlammende blikken, maar zeiden geen woord", zag de Canadese generaal Foulkes.
'Zo onbeleefd mogelijk'
Seyss-Inquart is naar Achterveld gekomen om definitieve afspraken te maken over geallieerde voedselhulp aan ons land. De eerste droppingen hebben inmiddels plaatsgevonden, maar er moeten nog concrete afspraken gemaakt worden over aanvoer via land en zee.
"Ik heb getracht zo onbeleefd mogelijk te doen", zegt Bernhard over zijn houding. "Ik heb geen Duits tegen hem gesproken en weigerde op te staan toen hij binnenkwam. Seyss-Inquart heeft daar nog een opmerking over gemaakt."
Hartelijker was de prins tegen de zeven Nederlandse topambtenaren die met Seyss-Inquart waren meegekomen om de puntjes op de i te zetten. Hij regelde sloffen sigaretten voor hen en nodigde hen uit de lunch te gebruiken, terwijl de Duitsers apart werden gehouden.
"Een fantastisch gezicht, op de koffietafel boter bij het pond te zien liggen", zegt een van hen. Het viel de vertegenwoordigers van uitgemergeld Nederland meteen op dat eitjes simpelweg als garnering werden gebruikt. "Het was alsof wij in een droom leefden."
Seyss-Inquart reageerde er "grimmig" op, meent een adjudant van Bernhard. "Ik zag hem in het kamertje heen en weer hinken met een verbeten trek om de mond", zegt hij over de manke landvoogd.
Toch verliepen de besprekingen redelijk vlot. In aparte commissies konden afspraken worden gemaakt over mijnenvegen in de Rotterdamse haven, het verwijderen van wegversperringen, het instellen van corridors voor voedselvluchten en het door de Duitsers met rust laten van de afgeworpen voorraden.
Over de hoofdprijs wilde Seyss-Inquart echter niet spreken: hij bleef volhouden dat hij niet over een algemene capitulatie gaat. Dat is volgens hem aan generaal Blaskowitz. "We hebben geprobeerd de capitulatie direct door te drukken, dat is niet gelukt", verzucht Foulkes.
Waarschuwing
"Generaal Eisenhower zal u direct verantwoordelijk houden voor verder bloedvergieten. U weet dat u de oorlog verloren heeft", drong onderhandelaar Bedell Smith nog aan. "Als uw koppigheid aan nog meer geallieerde soldaten of Nederlandse burgers het leven kost, dan zult u hangen."
"Dat laat me koud", zei Seyss kortweg. "Dat zal het zeker", beet Bedell Smith hem toe.
Overigens heeft prins Bernhard nog iets uit te leggen aan zijn vrouw: door alle drukte dacht hij pas aan haar verjaardag toen er door toegestroomde burgers gejuicht werd en hij een boeket kreeg. "Hij keek wat verbaasd. Hij bleek het door alle onderhandelingen te zijn vergeten", zeggen bloemenmeisjes Marietje (7) en Corry (9).
"Mijn secretaresse heeft me er niet aan herinnerd", meesmuilt de prins.
