Hoogleraren van de Universiteit Amsterdam · NIOD/Beeldbank WO2

Nooduniversiteit van start in Eindhoven

Eindhoven is de nieuwste universiteitsstad van ons land. De Tijdelijke Academie geeft studenten in bevrijd Nederland de kans hun studie te hervatten nu de meeste universiteiten nog in bezet gebied liggen.

Er worden aan de nooduniversiteit colleges gegeven in vakken waarin de Katholieke Universiteit Nijmegen en de Economische Hogeschool Tilburg niet voorzien, zoals medicijnen, landbouw en veeartsenkunde. Het collegegeld bedraagt 100 gulden per semester.

Omdat huisvesting in en reizen naar Eindhoven voor sommige studenten nog ondoenlijk is, geeft de TA ook college in Maastricht. Er zullen lessen worden gegeven totdat de universiteiten boven de grote rivieren weer open zijn.

Medewerkers van het Natuurkundig Laboratorium van Phillips hebben de onderwijsinstelling opgezet omdat ze een gebrek aan goed opgeleide collega's vreesden, vooral in technische vakken. Het project heeft de zege van het ministerie van Onderwijs.

Voor de circa 800 studenten die zich hebben ingeschreven is het nog even behelpen: de lessen worden verspreid door heel Eindhoven gegeven in theaters, danszalen, leegstaande winkels, kerkgebouwen en het Philips-laboratorium. Tekenhaken, meetlatten en rekenschuiven zijn er te weinig voor de studenten meetkunde, dus men roept Brabanders op die in bruikleen af te staan.

Directeur Hendrik Casimir noemt zichzelf maar geen rector-magnificus. "Eerder non-magnificus," lacht hij, "want pracht en praal komt er niet aan te pas".

Hij heeft zelf de inschrijvingen van alle studenten gedaan, in een bovenzaaltje van een café. Toen hij een docent uit Breda wilde aannemen, moest hij op zijn oude fiets 50 kilometer heen en weer peddelen om hem over te halen.

Universiteiten gesloten

Het hoger onderwijs ligt al een tijdje stil in ons land. De Universiteit van Leiden is al gesloten sinds een protestrede van hoogleraar Cleveringa tegen anti-Joodse maatregelen. Andere instellingen sloten in 1943, na onrust over de loyaliteitsverklaring die studenten moesten tekenen van de Duitsers.

Casimir waakt ervoor dat studenten die destijds trouw zwoeren geen plekje aan de TA krijgen. "Profiteurs" noemt hij hen, omdat ze een voorsprong opbouwden op studenten die onderdoken omdat ze uit principe weigerden te tekenen.

"Ik geloof wel dat deze regels in overeenstemming zijn met wat de jeugd er in het algemeen over denkt", stelt hij. "Die moeten maar wachten totdat de universiteiten in het noorden opengaan."