18 april

Prins Bernhard - opperbevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten - heeft in Grijpskerk een groep bevrijde politieke gevangenen bezocht. De 116 verzetsvrouwen moesten een nacht voor de bevrijding het doorgangskamp Westerbork verlaten en onder dwang van Duitsers 's nachts gaan lopen door Drenthe richting Groningen.

Op 14 april bereikten de vrouwen uitgehongerd een boerderij tussen Visvliet en Grijpskerk. De commandant van de Duitsers besefte toen dat het konvooi was ingesloten door de geallieerden. De vrouwen waren bang dat ze alsnog geëxecuteerd zouden worden, maar dit gebeurde niet: de Duitsers namen de benen en de verzetsstrijders werden bevrijd.

=+=+=+=+=+=+=+

De overgave van 325.000 troepen in de Roerpocket is de grootste Duitse nederlaag van de oorlog. De geallieerden wisten de troepenmacht rond Dortmund in te sluiten: de Amerikaanse troepen die bij Remagen over een bruikbare brug konden oprukken sloten aan op het Britse contingent dat eind vorige maand de Rijn bij Wesel had overgestoken.

Hoewel bevelhebber Model tot het laatst weigerde zichzelf over te geven, gaf hij zijn troepen wel toestemming de strijd op te geven als hun munitie op was.

17 april

Verzetsstrijder Hannie Schaft is in de duinen bij Zandvoort doodgeschoten. Over het algemeen besparen de Duitsers verzetsvrouwen een dergelijk lot, maar omdat Schaft heeft bekend vijf liquidaties te hebben uitgevoerd, heeft Willy Lages van de Sicherheitspolizei opdracht gegeven haar te doden.

De collaborerende politieman Maarten Kuiper gaf het genadeschot, zegt hij. Terwijl hij met Schaft stond te praten had een Duitser haar plotseling door het achterhoofd geschoten.

"Van dit schot schrok ik. Ik keek om en zag de Duitser staan met zijn pistool", zegt Kuiper. "Omdat ze na dit schot niet viel, wilde hij nog een schot nageven. Dit kon hij niet doen, omdat hij zei: 'Verdomd, mijn pistool blokkeert'." Omdat de 24-jarige vrouw pijn leed, haalde Kuiper de trekker van zijn stengun over. "Waarop de dood onmiddellijk intrad."

De Duitsers waren al een tijd op zoek naar Schaft, berucht als nietsontziend moordenaar. Toch hadden ze aanvankelijk niet door wie ze in handen hadden toen ze bij een routinecontrole werd opgepakt met enkele verzetskranten. Pas toen op het politiebureau een pistool werd ontdekt, had men door dat het niet om een simpele koerierster ging.

16 april

Opnieuw is een Duits schip vol vluchtelingen getorpedeerd in de Oostzee. Eind januari kwamen al zo'n 9000 mensen om bij de ondergang van de Wilhelm Gustloff, dit keer gaat het om zo'n 7000 mensen aan boord van de Goya. De precieze aantallen zijn moeilijk te achterhalen vanwege de chaos in het gebied.

De Goya was met burgers en Duitse troepen van Gdynia onderweg naar Kiel. Onderweg nam een Russische onderzeeër het schip onder vuur. De aanval vond kort voor middernacht plaats, waardoor veel opvarenden in hun slaap verrast werden. Doordat het schip na een inslag midschips in tweeën brak, had bijna niemand kans om aan het ijskoude water te ontsnappen.

=+=+=+=+=+=+=+

Het laatste Duitse verzet in Groningen is gebroken. De vijandelijke eenheden in de stad hebben zich overgegeven aan de Canadezen. Een van de plekken die de afgelopen twee dagen nog niet kon worden veroverd was de plaatselijke energiecentrale. De fanatieke bevelvoerder wilde daar doorvechten, maar zijn murw geslagen mannen verborgen hun munitie. Toen er niet meer kon worden teruggeschoten, gaven de Duitsers zich over. De Canadezen zullen nu doortrekken richting Delfzijl.

15 april

Leeuwarden is zonder enig gevecht bevrijd. De Duitsers hadden de Friese hoofdstad al verlaten voordat de Canadezen er arriveerden.

In Sneek richtten terugtrekkende militairen eerst nog veel schade aan: om te voorkomen dat hun munitievoorraad in geallieerde handen viel, staken ze de opslag in de Waag in brand. Het pand in het centrum brandde volledig af.

"Sneek blijft met een ravage in het centrum zitten", zegt een buurjongen. "Ons speelterrein onder de beschermende luifel is verdwenen. Dat vinden we allemaal diep triest."

En zo ziet de opmars er sinds september 1944 uit:

=+=+=+=+=+=+=+

De opstand van Georgiërs op Texel kost ook mensenlevens aan de vaste wal. Bij Sint-Pancras zijn vandaag twintig personen geëxecuteerd als vergelding voor de sabotage van een spoorlijn. Het plaatselijk verzet had de rails opgeblazen, zodat de Duitsers geen versterkingen per spoor naar het Waddeneiland konden sturen. Als vergelding werden elders in Noord-Holland opgepakte verzetslieden dezelfde dag nog doodgeschoten.

Het is de tweede groep Todeskandidaten die in korte tijd het leven verliest. Gisteren werden er tien vermoord op de executieplaats Rozenoord bij Amsterdam.

=+=+=+=+=+=+=+

De Amerikaanse president Roosevelt is begraven op zijn landgoed in de Amerikaanse staat New York. Hij was per trein overgebracht vanuit Washington. De geliefde Amerikaanse president werd ook herdacht in een rouwdienst in de Saint Paul's Cathedral in Londen, in aanwezigheid van de Britse koning George, premier Churchill en koningin Wilhelmina, vergezeld door prinses Juliana.

14 april

Opnieuw zijn er bij het Amsterdamse Rozenoord tien mensen geëxecuteerd. De gevangenen werden doodgeschoten als represaille voor aanslagen tegen de bezetter. Onder de doden zijn vijf voormalige marinemannen, die samen een verzetsgroep hadden opgericht. De groep werd 30 januari opgerold bij een inval.

De voormalige kwekerij en pleziertuin Rozenoord is al acht keer als executieplek gebruikt, voor het eerst op 18 januari toen de Duitsers wraak namen op gemeenteambtenaren na aanslagen op arbeidsbureaus. 8 maart was met 53 executies de bloedigste dag, na de aanval op SS-chef Rauter.

13 april

Leden van het verzet hebben na de bevrijding van het Friese dorp Oldeberkoop tien collaborateurs doodgeschoten. Het gaat om leden van de Grüne Polizei en landwachters die door de Canadezen waren opgepakt.

Details over het bloedbad zijn vaag, het is niet duidelijk of er in een opwelling is gehandeld of dat het een geplande actie was. De mannen zijn in een massagraf buiten het dorp begraven.

=+=+=+=+=+=+=+

In het Gelderse dorp Heerde zijn twaalf mensen doodgeschoten na een mislukte actie van het verzet. De plaatselijke ondergrondse had opdracht gekregen een brug te beschermen zodat de geallieerden snel konden oversteken, maar doordat de opmars langer op zich liet wachten dan verwacht, werd de groep ontdekt. Een poging uit te breken liep uit op een vuurgevecht met een Duitse peloton. Daarbij kwamen twee verzetslieden om.

Na afloop werden zeven verzetsstrijders gefusilleerd bij de brug. Daar werden ook drie willekeurige burgers bij vermoord.

=+=+=+=+=+=+=+

De Slag om Wenen is beslecht: Sovjettroepen hebben de hele Oostenrijkse hoofdstad na dagen van gevechten in handen. De verwoesting in de keizerlijke stad is groot, maar het barokke centrum lijkt redelijk intact.

12 april

Voor de tweede keer deze oorlog wordt er fel gevochten in Arnhem. Britse en Canadese eenheden hebben vanuit het oosten de aanval geopend op de Duitse troepen in de stad. Er worden hevige straatgevechten verwacht, omdat de stad al sinds september vorig jaar, na de mislukte operatie Market Graden, ontruimd is. Geen van de partijen hoeft dus rekening te houden met de burgerbevolking.

Eerdere korte nieuwsberichten zijn hier terug te vinden.