Een geallieerde tank voor de kerk van Megchelen · public domain

Eerste dorp boven de grote rivieren bevrijd

Met de verovering van het Gelderse dorp Megchelen is de bevrijding van Oost-Nederland begonnen. Het dorp, vlak bij de Duitse grens, is de eerste plek boven de grote rivieren die door de geallieerden ingenomen is.

Tijdens de bezetting had het dorp niet veel te lijden gehad, maar de bevrijding was een ander verhaal. De Britten leverden een dag en nacht felle strijd met de Duitsers. Een dag later vochten de aangerukte Canadese troepen verder met de overgebleven Duitsers.

Op 22 maart werd het al onrustig, geallieerde vliegtuigen lieten bommen vallen boven de Oude IJssel. Louis Venhorst zag ze glinsteren in de zon. "De volgende dag werd het echt onrustig. Je kon aan de kant van de Rijn de tanks horen rijden."

Doodskreten

De familie Heutink, vader, moeder en dochter, wonen in een kleine boerderij aan de rand van het bos. ''Toen de tanks van de geallieerden oprukten was er weinig compassie met de bewoners. We kregen van de Britten opdracht onze koffer te pakken en weg te wezen. We mochten de koeien niet van stal halen, waardoor ze niet weg konden vluchten. De Britse soldaten duwden de loop van een tank in de kelder en het huis werd opgeblazen. Het ergst waren de doodskreten van het vee."

Op 28 maart zag Louis rond 10.00 uur de geallieerden aan de zuidkant van Megchelen staan. "Verschillende huizen stonden al in brand. De eerste tanks waren het dorp in gereden."

"Er waren intussen vijf Duitse soldaten bij ons in de kelder gekropen. Die waren het dorp ingekomen vanuit Duitsland. Een van hen liet me door zijn verrekijker kijken naar de Britse tanks. De Duitser zei toen: "Da sitzt der Tommie in alle hergottsfrühe zu frühstücken."

En veel meer 'tommies' zouden volgen, een dag later vochten ook de Canadezen mee totdat het dorp was bevrijd. Van Megchelen was weinig over. Van de 159 huizen stonden er in de avond van 29 maart nog vier onbeschadigd overeind. 54 huizen waren licht beschadigd, 49 zwaar beschadigd en 52 totaal verwoest.

Het noodhospitaal van Megchelen en Mies Neuhaus · public domain