Een half jaar na het debacle van Market Garden is het veldmaarschalk Montgomery eindelijk gelukt de Rijn over te steken, het laatste grote natuurlijke obstakel richting het hart van Duitsland. Meer dan een miljoen militairen had 'Monty' achter de hand om de oversteek te maken bij Wezel, 50 kilometer stroomopwaarts van de Nederlandse grens.

Een dagenlang durend rookgordijn wist te verhullen hoe groot de geallieerde overmacht was die op de westoever werd geformeerd. Ondertussen kwamen de Duitse manschappen onder zware artilleriebeschietingen te liggen om hun weerstand te breken. De eerste noodbrug was aan het einde van de dag al geslagen.

Gisternacht slaagden de geallieerden erin met amfibievoertuigen en landingsvaartuigen de 500 meter brede rivier over te steken om een bruggenhoofd te vormen. In het platgebombardeerde Wezel konden de laatste verdedigers snel onder de voet worden gelopen.

"De ontmoedigde Duitsers boden nauwelijks weerstand en veel soldaten werden krijgsgevangen genomen", zegt de Britse militair Patrick Delaforce. "Dit is het begin van het einde voor Duitsland."

Zijn commandant Montgomery is het met hem eens. "We hebben de vijand in een hoek gedreven. Hij kan niet ontsnappen. Nu zal het snel gaan."

Kort na de oversteek landden in het nabijgelegen Hamminkeln 16.000 paratroepen achter de vijandelijke linies, om de Duitse strijdmacht in te sluiten. In deze grootste luchtlandingsoperatie op één dag van de oorlog werden de dure lessen van Market Garden meegenomen: de landingen vonden dichter bij het front plaats en nadat de grondtroepen al vorderingen hadden gemaakt.

Hoewel er 3500 geallieerde militairen sneuvelden, konden de doelen van deze operatie Varsity snel worden bereikt. Duizenden Duitsers gaven zich al snel over.

Nederlandse vliegers speelden een bijrolletje in de gevechten. Vanaf het uit de grond gestampte vliegveld bij Schijndel gaf het 322 squadron luchtsteun aan de operatie: in het Nederland-Duitse grensgebied voerden de jongens van Bob van der Stok patrouilles uit om aanvallen op de westflank te voorkomen.

Winston Churchill was persoonlijk bij Wezel aanwezig om dit cruciale moment mee te maken. Hij liet zich zelfs de Rijn overzetten, maakte een wandelingetje om de schade te inspecteren en nam de tijd voor een picknick met Montgomery op de veroverde oever.

Generaal Eisenhower, eerder aanwezig om de vorderingen te volgen, was op dat moment net vertrokken. Hij vindt het een roekeloze actie. Er was in de buurt nog constant geweervuur te horen en er sloeg zelfs op enkele tientallen meters van de Britse premier een granaat in.

"Als ik erbij was geweest, had hij die dag de Rijn nooit hebben mogen oversteken", onderstreept de Amerikaan.

Toch begrijpt hij de premier wel. "Hij voelde deze daad wellicht als een symbool van de uiteindelijke nederlaag van de vijand, die vijf jaar geleden Engeland met de rug tegen de muur had gedreven. Het zal ongetwijfeld een innige voldoening hebben gegeven."