Nijverdal en Enschede zijn in rouw gedompeld. Op deze heldere voorjaarsdag zijn beide plaatsen getroffen door geallieerde bombardementen. Tientallen mensen zijn daarbij omgekomen, honderden raakten gewond. Ook de materiële schade is groot.

De dag was zo mooi begonnen, vertelt de 10-jarige Leida Geugies uit Nijverdal. Vanwege het zonnige lenteweer was ze met haar moeder, broers en zussen en de buren naar het bos gegaan. Terwijl ze daar verstoppertje speelden, hoorden ze geallieerde vliegtuigen aankomen.

Half Nijverdal plat

Deze bommenwerpers hadden hun doel in Duitsland niet bereikt. Zoals wel vaker gebeurde, hadden de piloten de opdracht gekregen op de terugweg een aanval uit te voeren op een kruispunt van wegen of spoorlijnen, om de aan- en afvoerroutes van de Duitsers te blokkeren. Ze kozen voor Nijverdal.

"Na het eerste bombardement gingen velen helpen en zoeken naar mensen onder het puin. Toen vielen er nog meer bommen en waren er nog meer slachtoffers", vertelt Leida. "Half Nijverdal lag plat, maar het spoor was niet geraakt."

Mijn oma werd getroffen door een scherf zo groot als mijn nagel, maar precies in haar hart.

73 mensen overleefden de bommenregen niet. Ook de wijk het Rode Dorp was getroffen, waar het huis van Leida's opa en oma staat.

"Mijn opa had een goede schuilkelder gemaakt, dus we hoopten dat het goed was gegaan. Maar dat was het niet. Mijn oma was op weg naar de schuilkelder toen de bom viel. Een splinterbom. Ze werd getroffen door een scherf zo groot als mijn nagel, maar precies in haar hart. Mijn opa kwam ons vertellen dat ze het niet heeft overleefd."

Tegen vier uur vanmiddag lieten zes bommenwerpers hun lading van 36 brisantbommen en 30 splinterbommen vallen op een deel van Enschede. Daarbij vielen 65 doden en meer dan honderd gewonden. 96 huizen zijn verwoest en honderden huizen zijn beschadigd.

Mogelijk was een werkplaats voor Duitse legerauto's in het centrum van de stad het doelwit, maar de Duitsers hadden een dag eerder binnen enkele uren al hun voertuigen daar weggehaald.

Alles heeft een paar minuten geduurd, maar de verwoesting was compleet.

"Op het ogenblik dat we laag overvliegende vliegtuigen hoorden, sloegen de eerste bommen in", vertelt August Seckel. "Ruiten vlogen eruit en de vloer golfde onder onze voeten. Plafonds vielen naar beneden. Tijd om naar de schuilkelder te gaan was er niet meer, dus kropen we in de gang onder de trap, de veiligste plaats in huis."

"Toen het wat stiller werd, keek ik even naar buiten, en zag door rook en stof heen, mensen de schuilkelder in vluchten. Opnieuw kwamen bommen fluitend omlaag. Terug in de schuilplaats onder de trap golfde opnieuw de grond toen de bommen insloegen."

"De vliegtuigen waren even snel verdwenen als ze gekomen waren. Tussen het lawaai door ging het luchtalarm. Alles heeft een paar minuten geduurd, maar de verwoesting was compleet."

Seckel hielp mee om mensen onder het puin vandaan te halen, maar dat viel niet mee. Intussen zag hij dat vernielde woningen werden leeggeroofd. Daarop zijn er bewakers ingesteld die bij elke straat zullen toezien dat er niet verder geplunderd wordt, zegt Seckel.