De 24-jarige verzetsvrouw Jo Schaft is opgepakt bij een Haarlemse controlepost. De wachters ontdekten een stapel illegale exemplaren van De Waarheid in haar fietstas en lieten haar arresteren.

Pas na aankomst in het Huis van Bewaring bleek het niet om een 'eenvoudige' koerierster te gaan: de SD stuitte bij het fouilleren op een geladen pistool.

Die middag nog had Schaft, samen met verzetsvrouw Truus Oversteegen, een poging gedaan om de Franse 'Madame Sieval' te liquideren. Sieval heeft nauwe banden met de Sichterheitspolizei. De actie mislukte doordat haar dikke bontjas de afgevuurde kogels had tegengehouden.

Aanslagen

's Avonds verliet Schaft haar onderduikadres om naar IJmuiden te gaan voor ander verzetswerk. Ze kwam niet verder dan Haarlem-Noord, waar de routinecontrole werd uitgevoerd. Pas na de vondst van het pistool in het Huis van Bewaring ontdekte de SD dat ze te maken hebben met het langgezochte 'rothaarige Mädel', die wordt verdacht van vijf aanslagen op NSB'ers en SD-informanten.

De verzetsnaam van dit 'meisje met rood haar' is Hannie Schaft. "Het is echt een taaie die door wil zetten, die fanatiek met het werk bezig is en indruk maakt", zo omschrijft Jan Heusdens, de leider van de Raad van Verzet de verzetsvrouw. "Hannie heeft haar op haar tanden."

Gewapende vrouwen

Jo Schaft sloot zich in de lente van 1942 aan bij de Haarlemse tak van de Raad van Verzet. Bij haar intrede was niemand nog overtuigd van haar kwaliteiten voor het verzet. "Daar stond ze dan, zo'n zielig figuurtje, zo'n schichtig vogeltje", zo beschrijft Jan Heusdens zijn eerste indruk van haar. "Ik dacht: hoe krijgt Frans het in zijn hoofd om zo iemand bij ons te brengen? Zou ze wel weten waar wij mee bezig zijn?"

Maar Schaft bleek een moedige vrouw te zijn. Al gauw vormde ze samen met de zusjes Truus en Freddie Oversteegen een zeldzaam drietal verzetsvrouwen dat gewapende acties uitvoert.

Zo probeerden Jo en Truus op 15 maart de verrader Ko Langendijk te liquideren. De actie mislukte en de vrouwen vluchtten een café binnen. "Wij stapten binnen en daar zaten vier kerels te klaverjassen", vertelt Truus. "Toen heb ik mijn pistool tevoorschijn gehaald en zei: 'heren, even aandacht. U begrijpt dat wij net binnen komen stappen, maar vanaf nu zitten wij hier de hele middag al. Dat is het enige wat u hoeft te vertellen als iemand daar naar vraagt.'"

"'Mocht u dat toch niet doen, nemen wij, als we dan toch ter hemel varen, een paar van u mee naar boven'", aldus Truus.

Schaft had opvallende sproetjes en rood haar, daarom moest ze zichzelf onherkenbaar maken. Ze zette ze een brilletje op en verfde haar rode haar zwart. Ook sliep ze constant op nieuwe onderduikadressen om uit de greep van de nazi's te blijven.

In juni 1944 kwamen de Duitsers achter haar identiteit. Ze kreeg die maand de opdracht om samen met de belangrijke verzetsman Jan Bonekamp politieman Willem Ragut te liquideren, maar dit verliep niet zoals gepland.

"Ragut had na het schot zijn revolver weten te pakken", vertelt ooggetuige Davids. "Ik zag dat hij met twee handen het pistool op Jan Bonekamp richtte en schoot." Hannie fietste door, zoals vooraf was afgesproken. Bonekamp werd meegenomen door de SD.

Vervolgens werd de zwaargewonde Bonekamp volgespoten met stimulerende middelen om hem aan de praat te krijgen. De SD-leden ontfutselden de naam 'Hannie Schaft', inclusief haar adres. Jan Bonekamp stierf kort daarop aan zijn verwondingen.

De jacht op het 'meisje met het rode haar' ging van start. Na negen maanden is er nu per toeval een eind gekomen aan de speurtocht.