In Halfweg zijn tien verzetsmensen gefusilleerd, onder wie Wim Speelman, de oprichter van verzetskant Trouw. De executie is een vergelding voor het opblazen van het spoor bij Halfweg door het verzet.

Door de aanslag liepen vier wagons van een goederentrein uit de rails. Een marechaussee nam de schade op: "Over een lengte van vijf meter zijn de spoorleggers van de rails afgeslagen. Vermoedelijk is aldaar door onbevoegden een lading springstof aangebracht."

Als represaille haalden de Duitse bezetters tien verzetsstrijders uit het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam en schoten hen neer in de buurt van de Spaarndammerdijk. Naast Speelman gaat het om Pierre Hendrik de Booij, Hillebrandt Dirkzwager, Jan Dol, Gabriël Philipsen, Dirk Albertus van Rees, Anton Vermaat, Andries Pier de Vries, Abraham Bonifacius van Waarden en Louis Joseph Marie van der Weijden.

Drukkerij

Wim Speelman werd op 29 januari opgepakt toen hij nietsvermoedend de Amsterdamse drukkerij binnenliep waar zijn illegale krant werd gedrukt. De Duitsers doorzochten op dat moment het bedrijf en hadden al acht medewerkers aangehouden.

Vijf van hen - waaronder drukker S.J.P. (Paul) Bakker - zijn op 9 februari in Zaandam geëxecuteerd. Hun dood was een vergeldingsactie voor het neerschieten van een collaborerende politieagent, op 5 februari.

De dood van Speelman is de tweede grote klap voor de verzetskrant in een half jaar tijd. In augustus werden 23 medewerkers gedood na een Duits ultimatum om de publicatie van de krant te staken.

Vrij Nederland

Wim Speelman is 26 jaar geworden. Ondanks die jonge leeftijd zat hij al vanaf het begin van de oorlog in het verzet.

Hij was in 1940 medeoprichter van verzetskrant Vrij Nederland. Later, toen er ruzie ontstond over de koers van het blad, vertrok hij bij VN en richtte Trouw op.

Speelman was eind 1942 al eens gearresteerd, maar was uit de gevangenis ontsnapt. Redactielid Swarth ziet Speelman nog levendig voor zich. "Een bleek, mager gevangenisgezicht, maar daarin een paar donkere ogen, waaruit een felle vitaliteit straalde."

Gedreven

Het had hem niet gebroken, zag Swarth. Hij bleef fel, gedreven, niet bereid tot enig compromis: "Ik ben niet uit de gevangenis gekomen om niets te doen", zei hij tegen zijn collega's.

Die vitaliteit resulteerde in de nieuwe verzetskrant Trouw. De krant verscheen voor het eerst in februari 1943 en is uitgegroeid tot een van de grootste verzetskranten van Nederland. In bevrijd Nederland is inmiddels zelfs al een bovengrondse editie van het blad opgestart.