Drie Nederlandse landverraders hebben de doodstraf gekregen voor sabotage en spionage. Het is de eerste keer dat dat gebeurt. De krijgsraad in Eindhoven gaf twee anderen vijftien jaar cel.

Het vonnis werd al op 27 december uitgesproken, maar wordt nu pas bekendgemaakt in de media. Wanneer de executie zal plaatsvinden is nog niet bekend, de drie hebben een gratieverzoek gedaan.

De vijf werden de vorige herfst bij Lith opgepakt, nadat een visser de plaatselijke Knokploeg had gewaarschuwd dat er mannen de Maas waren overgestoken in een gestolen boot.

"Twee vonden we verstopt bij de eendenkooi, drie anderen kregen we de volgende dag te pakken", herinnert KP'er Jan van de Burgt zich. "Het liefst had ik die kerels ter plekke doodgeschoten."

Duitse sympathieën

De mannen, tussen de 24 en 40 jaar oud, hadden duizenden guldens op zak. Ze bekenden dat ze in Duitsland een korte opleiding hadden gekregen om achter de linies inlichtingen te vergaren en schade te veroorzaken. Zo waren ze getraind in het uitschakelen van tanks.

Ook hadden ze van hun Duitse leiding te horen gekregen dat het geen probleem zou zijn als ze zonder uniform in geallieerd gebied zouden worden betrapt: ze moesten maar volhouden dat ze ontsnapt waren uit Duitse gevangenschap.

De krijgsraad hield er in het vonnis rekening mee dat twee van de mannen door de Duitsers gedwongen werden mee te werken, uit angst weggevoerd te worden als dwangarbeider. De drie mannen die de doodstraf kregen hadden al jaren Duitse sympathieën getoond: een was al jaren lang NSB'er, de twee anderen hadden zich in 1940 vrijwillig gemeld voor arbeid in Duitsland.

Ardennenoffensief

De doodstraf is in ons land afgeschaft in 1870, maar kan in tijden van oorlog nog worden opgelegd. Eerder kondigde minister Van Heuven Goedhart van Justitie al aan dat de doodstraf een optie zou zijn voor landverraders.

Amerikaanse militairen wisten tijdens het Ardennenoffensief ook enkele Duitse spionnen op te pakken die achter vijandelijke linies sabotageacties moesten uitvoeren. Veel van hen werden onmiddellijk na een krijgsraad te veld doodgeschoten.