De Duitsers trekken zich weinig aan van de kerstgedachte. Op verschillende plekken in Nederland treden ze keihard op tegen Nederlandse burgers.

In frontstad Roermond werden vandaag, op Tweede Kerstdag, veertien onderduikers standrechtelijk geëxecuteerd door het in de stad gelegerde regiment Fallschirmjäger van commandant Ulrich Matthaeas. De mannen - tussen de 16 en 48 jaar oud - moesten vooraf zelf hun graf graven.

De exacte locatie van de fusilladeplek is nog onbekend, maar getuigen hebben gezien dat de veertien naar de Elmpter bossen vlak over de grens met Duitsland moesten lopen.

In Roermond zijn er de laatste dagen voortdurend razzia's ten behoeve van de Arbeitseinsatz. Zo was er in de nacht van Eerste op Tweede Kerstdag een Duitse inval in een meisjesschool. Tien Roermondse jongens hadden daar hun toevlucht gezocht onder de vloer van een klaslokaal. Vermoedelijk is hun schuiladres verraden door een voor diefstal gearresteerde plaatsgenoot.

"Omstreeks één uur in de nacht werd ik wakker door bonzen op de deur en roepen: 'Die Tür aufmachen'", zegt ooggetuige Wilhelmina Scheffer. "Ik had geen tijd de deur open te maken toen deze al werd opengeslagen met geweerkolven."

"Er waren drie of vier Duitsers, die de kamer binnen kwamen en riepen: 'Die Männer raus'. Zij gingen regelrecht naar de muurkast en wierpen een zak aardappelen van de schuilplaats. Een van de Duitsers stootte met de kolf van het geweer door de vloer van de schuilplaats."

De gevonden mannen moesten in een kring gaan zitten en werden daarna weggevoerd.

'Terroristen'

Naar verluidt is commandant Matthaeas woedend dat er nog steeds duizenden mannen in Roermond zijn die geen gehoor geven aan zijn oproep om zich te melden voor tewerkstelling. Met de executie van de tien mannen uit de school en vier elders opgepakte onderduikers wil hij een voorbeeld stellen.

Volgens Matthaeas zijn het "terroristen". Vanochtend zijn de veertien voor een geïmproviseerd Standgericht verschenen, waar allen onmiddellijk en zonder verder proces tot de doodstraf zijn veroordeeld. Daarna zijn ze doodgeschoten.

De mannen hadden eerst zelf hun eigen graf moeten graven en vervolgens werd hun gevraagd wat hun laatste wens was.

Een van de Duitse soldaten die bij de executie waren, vertelt daarover: "De mannen hadden eerst zelf hun eigen graf moeten graven en vervolgens werd hun gevraagd wat hun laatste wens was. De mannen hadden hierop gezegd te willen bidden. Dit werd hun toegestaan."

"Vervolgens moesten zij met vier man aantreden voor de kuil, die zij zelf gegraven hadden en werden zij door zes of zeven Fallschirmjäger van twee meter afstand neergeschoten."

De verwachting is dat Matthaeas de druk op de Roermondenaren om zich te melden de komende dagen nog verder zal opvoeren.

Gijzelaars gedood

In Tiel zijn een dag voor Kerst vijf gijzelaars gefusilleerd. Dat was een vergeldingsactie na de een ontsnapping van een Tielse vrouw uit het politiebureau. Zij kreeg daarvoor hulp van het verzet.

Commandant Dewald gaf daarop het bevel om twintig willekeurige grote gebouwen in brand te steken en honderd willekeurige Tielenaren te fusilleren. Daarbij moest Tiel ontruimd worden.

De Tielse burgemeester Beekman wist deze maatregel gedeeltelijk terug te draaien. Helaas wilde de Duitsers alsnog wraak nemen. In de nacht van 23 op 24 december werden vijf mannen in gijzeling genomen, die de volgende dag in de gevangenis zijn doodgeschoten.

De mannen zijn inmiddels begraven in Zoelen.