Op de restanten van de oude synagoge in Breda heeft een handjevol leden van de joodse gemeenschap samen met een paar van onze bevrijders Chanoeka gevierd. De Canadese legerrabbijn Samuel Cass ging voor in de viering van het feest van het licht.

De overeenkomsten met het verleden zouden niet treffender kunnen zijn, meent rabbijn Cass. Tijdens Chanoeka viert het Joodse volk het behoud van de eigen identiteit en het eigen geloof.

Op de brokstukken van de door de Duitsers verwoeste synagoge stak Cass de kaars aan. "We zijn teruggekomen in het huis van God dat vernield en geplunderd is door een tirannieke vijand. Maar we zijn terug om de Chanoekakaarsen weer te laten branden."

Slechts een handjevol Joodse inwoners van Breda is bij de viering aanwezig. Vanaf 27 augustus 1942 moesten de Joodse inwoners van Breda zich melden bij de Duitsers. De meeste mensen zijn op transport naar het oosten gezet. Voor hun leven wordt gevreesd.

Ies van Bueren wist onder te duiken. Hij is de enige overgebleven bestuurder van de oude synagoge in Breda. Hij nam het initiatief voor de Chanoekaviering. De joodse militairen onder de Poolse, Britse en Canadese troepen leveren graag hun bijdrage aan de viering.

Zuster pop en haar kinderen

Na de ceremonie bij de synagoge volgt een bijeenkomst in een privé-huis. De eregasten zijn tien jonge kinderen die de oorlog in de onderduik hebben doorgebracht. Ook zuster Catharine Pop is aanwezig: zij bood in de bezettingsjaren onderdak aan een groot aantal kinderen, onder wie elf Joodse.

Al voor de oorlog runde zuster Pop een klein kindertehuis aan de Baronielaan 303. Tijdens de bezetting kwamen er uit het hele land meer bij. Als dominee Zuurdeeg uit Hilversum belde met de vraag of de zuster nog bruine schoenen nodig had, dan wist ze genoeg: er was dan een Joods kind onderweg.

Een pakje en chocola

Een bijzondere vrouw op een ontroerende bijeenkomst, vertelt de aanwezige Canadese soldaat Philip Madras. Ieder kind dat in nood zat kon op hulp rekenen. Ook de kinderen van een SS'er en een Hollandse vrouw ving ze op. "Het ging ook hier om een onverzorgd achtergelaten kind", aldus zuster Pop.

Door ook deze kinderen op te vangen, werd ze door de Duitsers met rust gelaten en kreeg ze betere rantsoenen voor al haar kinderen.

Met de zeven Joodse kinderen die nu nog bij haar wonen, nam de zuster deel aan de Chanoekaviering. Voor alle kinderen was er vandaag een pakje en een stuk chocola, bijeen gebracht door rabbijn Cass en zijn mannen.

Zo verdreef het feest van het licht heel even de donkere angst om het lot van zovelen die zijn weggevoerd.