De hoogste vertegenwoordiger van Nederland in Nederlands-Indië heeft een bezoek gebracht aan verschillende gebieden die zijn terugveroverd op de Japanners. Minister Van Mook van Koloniën, ook luitenant-gouverneur-generaal van Indië, bracht bovendien een bezoek aan de Amerikaanse generaal MacArthur, die vecht om het Filipijnse eiland Leyte.

Na afloop van zijn rondreis zei Van Mook dat hij onder de indruk was van de geallieerde vorderingen in de regio. Hij prees de Amerikaanse strategie van 'eilandhoppen', waarbij grote Japanse bolwerken vermeden worden ten gunste van een snelle opmars naar Tokio.

Verder zei Van Mook dat in het gebied waar de Japanners zijn verdreven, de bevolking assisteert met de wederopbouw, het opsporen van laatste vijandelijke manschappen en het verzorgen van oorlogsslachtoffers en vluchtelingen.

Molukken en Nieuws-Guinea

Van Mook bezocht onder meer het Molukse eiland Morotai, waar geallieerden militairen afgelopen september landden. De Japanners hebben daar nog altijd niet gecapituleerd, maar van serieuze tegenstand is geen sprake meer.

Ook reisde hij door oostelijk Nederlands-Nieuw-Guinea, dat grotendeels in handen is van de geallieerden; wel zijn er op het noordelijke schiereiland Vogelkop nog Japanse troepen aanwezig.

In Hollandia, de hoofdstad van het Nederlandse deel van het eiland, is het hoofdkwartier van generaal MacArthur gevestigd. Vanwege de strategische ligging is er door de Amerikanen een enorme basis bij het stadje opgericht, compleet met haven en vliegvelden.

Koninklijke onderscheiding

Van Mook sprak MacArthur op Leyte, waar hij de generaal in naam van koningin Wilhelmina als ridder grootkruis opnam in de Orde van Oranje-Naussau.

Belangrijker nog dan die ceremonie was overeenkomst die met MacArthur werd gesloten over de wettelijke macht in heroverd gebied. De Nederlandse regering kreeg daarover zijn zin na maanden getrouwtrek met de Amerikanen, die ideologische problemen hebben met het herstellen van een koloniale macht.

Onder leiding van Van Mook en zijn Nederlands-Indische plaatsvervanger Abdulkadir Widjojoatmodjo wordt de Nederland-Indische Civiele Administratie het eerste aanspreekpunt voor de geallieerde bondgenoten. Ook zal de NICA de wederopbouw van het land voorbereiden, gelijk het Militair Gezag in Nederland doet.