De Japanse bezetter heeft op Java enkele verzetsleiders geëxecuteerd. De groep mannen werd even buiten Batavia onthoofd en in een naamloos graf gegooid.

Onder de doden zijn een Nederlandse kapitein, een luitenant van Indische afkomst en een Chinese predikant.

De 27-jarige Nol Wernink was begin 1940 naar Indië gegaan om te gaan werken voor een handelshuis. Enkele dagen voor vertrek was hij nog getrouwd met Nel Knuyt. Het huwelijk en de reis haalden de Nederlandse kranten, omdat beiden als topatleet bekend stonden.

Informatie doorgespeeld

In Nederlands-Indië werd Wernink reservist voor het KNIL. Na de Japanse inval in 1942 moest hij zich melden als krijgsgevangene, maar hij wist op vrije voeten te blijven. Samen met zijn vrouw probeerde hij de Japanners tegen te werken.

Zo bevoorraadden ze Australische troepen die op de vulkaan Salak nog maandenlang weerstand boden tegen de Japanse overmacht. Ook gaven ze informatie over troepensterkte en -bewegingen door aan de geallieerden.

KNIL-luitenant Vic Toers Bijns was daarbij van onschatbare waarde. Vanwege zijn Indische uiterlijk kon hij zich redelijk vrij door de straten van Batavia begeven, vermomd als satéverkoper. Hij slaagde er zelfs in inlichtingen over andere eilanden te verkrijgen.

De Chinese predikant Tjoa Tek Swat steunde Wernink eveneens. Door hem lukte het om Australische en Nederlandse officieren te laten onderduiken op Java.

Ik wist dat mijn man elk geluid zou horen en ik wist me daarom in te houden.

De verzetsgroep werd in de loop van 1943 opgerold. Wernink werd samen met zijn vrouw vastgezet. "Vijf dagen lang kreeg ik bijna niets te eten of te drinken", zegt Nel Wernink. "Gelegenheid om te slapen was er nauwelijks. De Japanners verboden me zelfs languit te liggen en dwongen mij op mijn hurken te zitten."

De Japanners mishandelden haar en dreigden haar pasgeboren kind af te nemen, maar Wernink hield vol. "Ik wist dat mijn man elk geluid zou horen en ik wist me daarom in te houden. Want ik was bang dat wanneer hij hoorde wat men met mij deed, hij geheimen van de organisatie zou opbiechten om mij te redden."

De Werninks werden in december 1943 weer vrijgelaten, naar zij vermoedden omdat de beruchte politiedienst Kempeitai hen wilde schaduwen. In april werd Nol Wernink opnieuw vastgezet. Medegevangenen zeggen dat hij 47 keer werd gemarteld, waarbij hij 14 keer bewusteloos raakte.

De Japanners moeten nu hebben geconcludeerd dat Wernink hen niks meer kon vertellen, zijn verzetsgroep was uiteengevallen.