"Het is gebeurd, we worden gefusilleerd", zei Gerrit Fokkema tegen zijn jongere broer Ruurd toen de gevangenisdeur openging. Een man met een masker en een pistool kwam de cel in waar zij met hun vader opgesloten zaten.

In plaats daarvan betekende het onverwachtse bezoek de vrijheid voor de mannen. Het verzet stond op het punt 51 gevangenen uit de Blokhuispoort in Leeuwarden te bevrijden.

De beide broers en hun vader Wessel waren enkele weken eerder ingesloten: de jongste broer was betrokken bij een verzetskrant, de oudste had ondergedoken gezeten.

Ze hadden geluk dat ze in dezelfde gevangenis zaten als enkele leiders van het Friese verzet. Die hadden bericht naar hun medestanders weten te krijgen dat ze op het punt stonden door te slaan na Duitse martelingen. De overval was bedoeld om hen vrij te krijgen.

Gestoord

Om 17.45 uur hadden twee verzetsleden in politie-uniform zich gemeld bij de hoofdingang. Ze kwamen zogenaamd drie arrestanten brengen, eveneens verzetsleden. De vijf konden de bewakers snel overmeesteren en lieten nog eens zestien helpers binnen. Anderen bewaakten buiten de aftocht.

"Ik zie de eerste bevrijden nog de trappen afkomen. Sommigen waren bang, die dachten alweer een verhoor. Anderen hadden het door", vertelt verzetsman Goffe Hoogsteen. "De uitdrukkingen op die gezichten zal ik nooit vergeten."

Tijdens het bevrijden van de gevangenen ging opeens een bel: er stond een echt gevangenentransport voor de deur. Nadat de vrijgelaten personen snel uit beeld waren geleid, kon ook deze groep zonder een schot te lossen worden ontwapend, waarna de ontsnapping hervat werd.

Ik was doodop toen het afgelopen was.

Na een half uur kon iedereen in groepjes het complex verlaten. Er werd peper gestrooid om politiehonden te misleiden, met een codezin moest iedereen een contactpersoon in de buurt benaderen.

"Mijn klomp brak ook nog", verzuchtte Geert Fokkema. "Ik moest op een sok en een klomp verder."

"Het was een mooie actie", meent bevrijder Hans Deinum. "Maar ik was doodop toen het afgelopen was. Alsof ik de hele dag in het hooi had gewerkt."