Het is de dag na Sinterklaasavond. Veel mannen die voor de arbeidsinzet zijn ondergedoken, zijn voor de gelegenheid weer naar huis gegaan. In Haarlem hebben de Duitsers daarvan gebruikgemaakt: 1300 mannen zijn vandaag opgepakt bij een 'Sinterklaasrazzia', om te werk gesteld te worden in Duitsland.

Vanochtend vroeg werd men wakker met de alom bekende briefjes op de deurmat. "Op bevel van de Duitse Weermacht moeten alle mannen in de leeftijd van 17 t/m 40 jaar zich aanmelden voor de arbeidsinzet", staat er geschreven. Er wordt afgesloten met een waarschuwing: "Op hen, die pogen te ontvluchten of weerstand te bieden, zal worden geschoten."

Alle mannen moeten hun spullen pakken en voor de deur gaan staan. Niet iedereen geeft gehoor aan dit bevel, weten de Duitsers. Dus doen ze ook nog huiszoekingen, waarbij geen straat wordt overgeslagen.

Bij de huiszoekingen in Haarlem nam de bezetter het niet zo nauw met de leeftijdsgrens. De vader van Dick Verkijk werd meegenomen terwijl hij 41 is, één jaar te oud. "Ondanks alle protesten van mijn ouders, werd hij uit bed gehaald."

Vader Verkijk was ziek, maar dat maakte geen verschil. "Waarschijnlijk dachten ze dat hij het simuleerde." Het waren mannen van de Ordnungspolizei die bij de familie aanklopten. Dat zijn fanatiekelingen, zegt Verkijk, en daarom veel strenger dan de Weermacht.

Kleine opbrengst

De opbrengst van de razzia viel tegen voor de Duitsers. 1300 mannen uit een grote stad is "ver onder de Mofse raming", aldus Vrij Nederland. Volgens de verzetskrant hebben dit keer weinig mannen zich vrijwillig aangemeld; ze hebben geluisterd naar het advies van de illegale pers. "Goddank", klinkt de opluchting.

Gé de Boer (17) is één van de mannen die zich niet aanmeldde, maar in plaats daarvan vluchtte. "We kregen zo'n briefje waarop stond dat we voor deur moesten gaan staan met een jutezak met je spullen erin. Dat zie ik niet zitten", vertelde hij.

Hij trok vrijwel direct zijn jas aan en vertrok richting het Elswout, om zich hier in het veld te verstoppen. Tevergeefs. Heel Elswout werd uitgekamd en hij werd opgepakt. Zonder spullen.

Op de trein

De Haarlemse mannen worden verzameld op het station, waar hun tocht naar Duitsland begint. Ook in andere steden rondom Haarlem, zoals Bloemendaal en Heemstede, zijn bij razzia's mannen opgepakt. Hun wacht hetzelfde lot.