Aardappelrooiers verzamelen de opbrengst · Nationaal Archief

Aardappelrooiers terug in Amsterdam

De laatste groep aardappelrooiers is deze week teruggekeerd uit Drenthe. In totaal hebben 1870 Amsterdammers, 250 Rotterdammers en 50 Hagenezen hier de afgelopen acht weken aardappelen 'gekrabd'. Door het werk van de arbeiders kan het aardappelrantsoen voor Amsterdam vastgesteld blijven op twee kilogram per week.

In oktober deed burgemeester Voûte, die is aangesteld door de Duitsers, een oproep aan de Amsterdamse bevolking om in Drenthe aardappelen te rooien. Er zouden er nog genoeg in de grond zitten om het tekort aan voedsel in Amsterdam enigszins te kunnen aanvullen.

De boeren in Drenthe hebben zelf weinig kunnen rooien omdat veel van hun mannen zijn ondergedoken of afgevoerd naar Duitsland.

Een geslaagd experiment

De Nederlandse regering waarschuwde de Amsterdamse bevolking om geen gehoor te geven aan de oproep van de burgemeester om naar Drenthe te gaan. Het kabinet vreesde dat de kans groot was dat de gerooide aardappelen naar Duitsland vervoerd zouden worden.

Weekblad De Waag noemt de uitzending van de rooiers - in tegenstelling tot de sombere voorspellingen van de regering - een geslaagd experiment. Er ligt op dit moment 700.000 ton aan aardappelen klaar voor verzending naar het 'hongerige westen'.

Zware omstandigheden

De aardappelrooiers hebben het niet makkelijk gehad in Drenthe. In november viel de zwaarste regen sinds vijftig jaar, waardoor de rooiers een deel van de aardappelen niet uit de grond kregen. "Voor wat door een handvol Amsterdamse ambtenaren tot stand is gebracht, kan men - gezien de omstandigheden - slechts respect hebben", aldus De Waag.

Om de moed erin te houden zongen de arbeiders een 'krabberslied': Wij hebben Mokum van de honger bevrijd. Binnenkort ontvangen de rooiers bericht over het ophalen van extra rantsoenen als beloning voor het werk.

De hoeveelheid waar zij recht op hebben is afhankelijk van hun prestaties. De record-rooier is een Amsterdammer uit de Anjelierstraat, die 600 vierkante meter per dag rooide.