Vanochtend vroeg zijn zo'n 11.000 mannen opgepakt bij een razzia in Apeldoorn. Van deze groep zijn 4500 mannen geselecteerd en op transport gezet naar de IJssellinie om te werken voor het Duitse leger. Tegelijkertijd zijn er dertien gevangenen doodgeschoten als represaille voor een bevrijdingsactie.

"We werden heel vroeg gewekt door hevig schieten met geweren, pistolen en mitrailleurs", zegt de Apeldoorner Piet van Hooijdonk. "In een huis aan huis thuisbezorgd pamflet stond dat alle mannen en jongens zich moesten melden op de Markt. Huis voor huis werd doorzocht om te zien of er toch nog mannen waren achtergebleven."

Toch wist Van Hooijdonk te ontkomen door zich op een zolder in een schuilplaats te verstoppen. "Gelukkig werd dat huis niet doorzocht."

Gezichtsverlies

Precies twee maanden geleden, op 2 oktober, werd er een groep verzetsstrijders doodgeschoten tijdens een razzia in Apeldoorn. Er zijn toen 4000 mannen afgevoerd, maar na ongeveer vijf weken was het grootste deel van hen weer teruggekeerd.

Om het gezichtsverlies van de Apeldoornse burgemeester D.F. Pont bij de NSB-top te beperken, en omdat er bij de IJssellinie nog steeds zo'n 4000 man nodig is voor het graven van tankvallen, is de Duitse bezetter vandaag weer overgegaan op een razzia. Niet alleen inwoners van Apeldoorn worden meegenomen, ook evacués uit het ontruimde Arnhem die in de stad zijn opgevangen worden afgevoerd.

Op de dag van de razzia zijn ook dertien gevangenen gefusilleerd als represaille voor een bevrijdingspoging, eerder deze week. Deze groep bestond uit twaalf verzetsmensen en een Amerikaanse piloot.

Twee leiders van het verzet probeerden vier dagen geleden enkele van deze gevangenen te bevrijden, maar dat mislukte vreselijk. Samuel Esmeijer en Jan van Bijnen werden betrapt bij een verkenning en in een vuurgevecht doodgeschoten. Esmeijer was op slag dood, Van Bijnen bezweek enkele dagen later. Een derde persoon is opgepakt.

De mannen die bevrijd hadden moeten worden werden vandaag geëxecuteerd, samen met enkele anderen. De 23-jarige Amerikaanse piloot, die begin vorige maand werd ontdekt op een onderduikadres, deed tevergeefs een verzoek om als krijgsgevangene te worden behandeld.