De regering-Gerbrandy in Londen heeft besloten vijf ministers als kwartiermakers naar het bevrijde zuiden van Nederland te sturen. Zij kunnen daar de gang van zaken controleren en waar nodig bijsturen.

Dit voornemen stuit op ernstige bezwaren van generaal-majoor Kruls, chef-staf van het Militair Gezag (MG), dat als tijdelijk orgaan verantwoordelijk is voor het bestuur in bevrijd Nederland.

In een brief gericht aan premier Gerbrandy, maar met kopieën aan onder meer prins Bernhard en koningin Wilhelmina, steekt Kruls zijn ongenoegen niet onder stoelen of banken.

De komst van u en uw ambtgenoten kan hierin zeker geen verbetering brengen. Integendeel.

Hij klaagt over de verwarrende omstandigheden waaronder hij moet werken, dat hij te weinig personeel tot zijn beschikking heeft en bovendien onvoldoende vrijheid van handelen. "De komst van u en uw ambtgenoten kan hierin zeker geen verbetering brengen. Integendeel", schrijft Kruls verbolgen.

Hij meent verder dat bij de ministers "de neiging zou ontstaan om in te grijpen en beslissingen te nemen. Hierdoor zou het werk van het MG in korte tijd onmogelijk worden gemaakt." Ook verklaart hij geen tijd te hebben om steeds aanwezig te zijn bij het 'beraad van de kwartiermakers'.

Wat Kruls betreft zouden de ministers slechts 'zeer tijdelijk' naar Nederland mogen komen met als doel rechtstreekse steun te verlenen aan het MG en "om vast te stellen in welke mate het MG meer vrijheid van handelen dient te hebben." Als het kabinet er anders over denkt, zal hij de koningin vragen hem te ontheffen uit zijn functie.

Kruls eruit of ik.

De brief is in Londen ingeslagen als een bom. Minister Van Heuven Goedhart zei direct: "Kruls eruit of ik". Minister Burger sprak over "militaire dictatuur".

Minister Van Lidth de Jeude was milder. Hij vond de brief "onredelijk maar begrijpelijk" en dreigde op zijn beurt met aftreden als Kruls werd ontslagen. Hij vreest dat de geallieerden de zaak dan helemaal in eigen hand zullen nemen.

Kruls is ontboden in Londen om over de kwestie te praten.