Een Poolse bevrijder deelt zijn eten · Hollandse Hoogte

Geen ei of melk en halve hosties: honger in bevrijd gebied

Drie artsen uit Eindhoven waarschuwen dat de bevolking in bevrijd Nederland ondervoed dreigt te raken. Zeker nu de winter in aantocht is, is de thans beschikbare voeding volkomen onvoldoende, aldus de medici in een bericht aan militair commissaris Verhoeff in de stad.

Volwassenen hebben per dag 2000 calorieën nodig om te functioneren. De autoriteiten verlaagden het officiële rantsoen desalniettemin naar 1600 calorieën, en feitelijk is er hoogstens 1200 beschikbaar. Dat geldt voor Eindhoven, maar ook voor andere bevrijde regio's, zoals Maastricht.

Door de voedseltekorten hebben velen al maanden geen ei meer gezien en is melk alleen beschikbaar voor zwangere vrouwen en kinderen onder de 4. Sinds de bevrijding is er bovendien geen margarine. Door meeltekorten hebben katholieke kerken besloten halve hosties uit de delen.

Bevrijd is fijn, maar dan van honger sterven is toch ook niet leuk.

Inwoner Heerlen

Op de zwarte markt kost een ei 40 cent tot een gulden, een kilo spek is meer dan een weekloon van een fabrieksarbeider. Door de tekorten is ook de elektriciteitsvoorziening in het zuiden nog altijd beperkt tot een paar uurtjes. De burgemeester van Maastricht heeft waterverspilling als schoonmaken en tuinbesproeiing verboden.

"Allerellendigst", noemt een inwoner van Heerlen de situatie. "Zowat hongersnood." Bij gebrek aan groente en vlees wordt mosterd op brood gegeten. "Bevrijd is fijn, maar dan van honger sterven is toch ook niet leuk, wel?"

De voedseltekorten zijn ontstaan doordat het bevrijde gebied afgesloten is geraakt van de rest van Nederland. Bevoorrading uit het zuiden verloopt moeilijk, doordat de geallieerden prioriteit geven aan de militaire behoeften. Oorlogsgeweld, slechte wegen, opgeblazen bruggen en verwoeste spoorlijnen verergeren de situatie.

Bij een inventarisatie van de voorraden in Limburg bleek dat er van één levensmiddel juist een overschot is: er is 10 miljoen kilo fruit over, doordat de verkoop aan conservenfabrieken in de rest van het land is stilgevallen. Het is de bedoeling het fruit zelf op te eten, of er stroop van te maken.