Er zal extra snel en extra streng worden opgetreden tegen landverraders na de oorlog. Minister Van Heuven Goedhart van Justitie meldt dat daarvoor volksgerichten en bijzondere gerechtshoven zullen worden opgericht. "Niet alleen voor NSB'ers, maar ook voor andere knoeiers."

"Hier is een wijde fuik opengezet, en de glibberige lieden die gehoopt hebben door de mazen heen te kunnen glippen, lopen er allen in."

De bijzondere gerechtshoven zullen een aantal ernstige misdaden behandelen, waarbij de veiligheid van de staat, de koninklijke waardigheid of de openbare orde in het geding was. Ook wordt het met terugwerkende kracht strafbaar om landgenoten bloot te stellen aan vervolging of levensgevaar.

Doodstraf

De straffen voor deze misdrijven worden aanzienlijk verhoogd. Voor het eerst sinds de afschaffing in 1870 kan de doodstraf worden opgelegd, voor delicten waar normaal minimaal 15 jaar voor staat. Celstraffen worden flink verhoogd, boetes kunnen worden vertienvoudigd.

Veroordeelden hebben geen recht op hoger beroep. Wel kunnen ze cassatie aantekenen bij een speciale raad.

De volkstribunalen zullen zich bezighouden met mindere vergrijpen van collaborateurs. Een jurist en twee burgers zullen hier maximaal tien jaar internering, ontzegging van bepaalde rechten en verbeurdverklaring van vermogen of een nalatenschap kunnen opleggen.

Hiermee vangen we de aannemer, ambtenaar, dagbladdirecteur en arbeider.

"Hiermee vangen we straks de aannemer die miljoenen heeft verdiend, de ambtenaar die de vijand heeft geholpen door regeringsinstructies te negeren, zowel als de dagbladdirecteur die zijn zak gespekt heeft door verspreiding van vijandelijke propaganda, als de arbeider die op dit moment à zes gulden per stuk springladingsgaten in de Amsterdamse havenkaden graaft."

Van Heuven Goedhart zei dat de hoven snel na de bevrijding al van start kunnen. "Moge dat een kwestie van dagen zijn."