'Ik zag allemaal parachutisten naar beneden vallen'
Plotseling was de hemel vanochtend vol vliegtuigen en parachutisten. Duizenden mensen zagen de bevrijders komen. En ze konden niet geloven wat ze zagen. "Is dit de bevrijding waar wij al onze hoop op hadden gevestigd?"
De ochtend begon met hevige bombardementen. Zoals rond Wolfheze, vlak bij Arnhem. Gerrit Brink werkt er als onderduik-verpleger in een psychiatrische instelling.
"Je hoorde een gezoem in de lucht, je wist niet wat het was. Het werd pikkedonker. We zaten onder de tafels. Horen en zien verging je. De plafonds kwamen naar beneden. Alle ramen gingen kapot. En toen werd het doodstil. Naast me lag een patiënt, dood."
De aanval was bedoeld om Duitse militairen die in de gebouwen waren gehuisvest uit te schakelen. Wat de geallieerden niet wisten was dat die al enkele dagen geleden vertrokken waren. 45 patiënten en medewerkers kwamen om, veel van de gewonden zijn er slecht aan toe.
Parachute opende niet
Na de bombardementen volgden de luchtlandingen. "'s Middags was de lucht opeens vol vliegtuigen. Het waren geen bommenwerpers, dit waren andere vliegtuigen", zegt de 14-jarige Jan Loos. Hij woont vlak bij een landingsplaats in Oosterbeek, in de buurt van Arnhem.
"Iedereen stond gelijk buiten. Ze daalden en ineens sprongen er grote aantallen parachutisten uit. Dat was zo'n overweldigend iets, dat vergeet je nooit meer."
Op het dak van het huis van de familie Steenbeek in Oosterbeek is een parachutist neergekomen. "Zijn parachute is waarschijnlijk niet opengegaan. Een vreselijk gezicht was dat. Mijn vader en de buurman hebben de stoffelijke resten bij elkaar gezocht", vertelt de 16-jarige dochter.
Veel luchtlandingstroepen komen niet heelhuids aan de grond, zoals het toestel in deze video. Het vliegtuig is verkeerd geland waardoor militairen bekneld kwamen te zitten tussen de wrakstukken. Andere militairen moesten hen bevrijden:
Kom naar boven, want d'r zijn miljoenen soldaten.
Ook in het Brabantse St. Oedenrode zag de 19-jarige Marinus Kerkhof een lucht vol vliegtuigen. "Ik was bezig een driejarig rijpaard te leren springen over greppels, want als de Duitsers hem wilden vorderen, dan kon ik met hem vluchten. Dit was echter niet meer nodig, want op dat moment werden er enkele splinterbommen in de Sonse Heide gegooid door geallieerde vliegtuigen."
Kerkhof vluchtte met zijn familie een schuilkelder in.
Wan van Overveld uit Son, bij Eindhoven, zat met zijn familie in de schuilkelder. Hij hoorde van alles boven zich en was bang. "Ik bleef dicht bij mijn moeder." Toen het stil werd, ging zijn oudste broer buiten kijken. "Hij zag honderden soldaten. En toen riep hij: 'Kom naar boven, want d'r zijn miljoenen soldaten. We zijn bevrijd!'"