Het had een verpletterende nederlaag kunnen worden, maar in plaats daarvan is de Duitse generaal Von Zangen met een ongelofelijke evacuatie bezig. Manschappen die uit Normandië en de rest van Noord-Frankrijk zijn gevlucht, komen massaal weg door een nauwe corridor in Zeeland.

Sinds de uitbraak uit het bruggenhoofd in Normandië, eind juli, hebben de geallieerden een ongekende opmars gemaakt. Daarbij dreigde het 15e Leger van Von Zangen ingesloten te raken tussen de oprukkende troepen en de Noordzee.

"Ik was van plan geweest vechtend naar Brussel en Antwerpen terug te trekken en dan een linie in Holland op de werpen", legt Von Zangen uit. "Toen ik op 4 september hoorde dat Antwerpen was gevallen, was ik verbijsterd. Ik had een gat in mijn linkerflank."

90 km in een dag

Een tegenaanval inzetten was onmogelijk: de Duitse divisies waren moegestreden, niet snel genoeg en te licht bewapend. Daarom werd besloten de militairen via de Schelde naar Walcheren te evacueren. Twintig geconfisqueerde rijnaken konden ieder 250 man per keer meenemen, twee koopvaardijschepen en een marinepont zetten het materieel over van Breskens naar Vlissingen.

"Ik zette een netwerk van controleposten op langs de wegen naar Breskens, waar divisies konden worden verzameld", legt organisator generaal Schwalbe uit. "Als ze belden dat ze klaar waren om over te steken, gaven we een tijdstip door en tot die tijd moesten ze zich schuilhouden langs de wegen. Een divisie marcheerde 90 kilometer in een dag tijdens deze aftocht."

Versterkingen uit Nederland zelf verdedigden ondertussen de Sloedam, de enige landverbinding waarover de militairen van Walcheren naar het vasteland konden komen. Schwalbe: "Ons alternatief was een zeeroute naar Rotterdam en Dordrecht. Maar dat was een lange en gevaarlijke reis van 12 uur, in plaats van drie kwartier. Al het materiaal hadden we dan achter moeten laten."

Artillerie, voertuigen en paarden

De overtochten werden voornamelijk 's nachts gemaakt, om aanvallen door Britse vliegtuigen moeilijker te maken. Hoewel de boten een aantal keren werden geraakt door voltreffers, wisten alleen in de eerste vier dagen al 10.000 militairen weg te komen.

Als de operatie de komende week wordt afgerond, moet ruim het zesvoudige daarvan naar Zeeland zijn overgebracht. Ook ruim 200 stuk artillerie, 750 voertuigen en ongeveer duizend paarden zullen zo uit handen van de geallieerden blijven.

Von Zangen heeft inmiddels bevel gekregen de Schelde onbegaanbaar te houden, zodat de haven van Antwerpen niet kan worden gebruikt. De manschappen die daarvoor niet nodig zijn, worden via de Sloedam naar Brabant geleid, zodat ze oprukkende Britten en Amerikanen weer tegenkomen als die verder opstoten naar ons land.

Correspondent Robert Kiek denkt dat dat moment weleens snel kan plaatsvinden: