Op het Vrijthof wachten mensen op de NSB'ers die naar het politiebureau worden gebracht · WikiCommons/Jef Naseman

Maastricht viert bevrijding en pakt NSB'ers op

Maastricht verkeert nog in een roes na de bevrijding gisteren door de Amerikanen. Overal in de stad gaat het feest onverminderd door.

De eerste groepen landverraders en NSB'ers zijn inmiddels opgepakt en worden vastgehouden in het politiebureau en het gemeentehuis. De vrouwen zijn kaal geschoren en sommige mannen zijn mishandeld.

Volgens scholier Hette de Jong staat het Vrijthof vol mensen. "Duizenden wachten voor het politiebureau om naar het binnenbrengen van landverraders te kijken. Telkens als er een aankomt, gaat er een enorm gejoel op."

Een foute politieman wordt gedwongen een bordje met de tekst 'ik ben een landverrader' hoog te houden:

In Maastricht worden collaborateurs massaal opgepakt

"De moffenmeiden zijn uit hun huizen gehaald, met de handen omhoog!", vertelt Hette de Jong hierover. Als ze uit hun huizen zijn, worden ze onder toezien van een hysterische menigte kortgeknipt. "Ze zijn geschopt en geslagen. Vandaag betalen ze hun tol."

Volgens De Jong zagen de NSB'ers die niet waren gevlucht, lijkbleek onder de dreiging van de bevolking, de revolvers en de politie. "De landverraders kregen een hakenkruis op hun jas geschilderd en werden onder gejouw van de omstanders op vrachtwagens geschopt."

Vanuit Maastricht is er een telegram met gelukwens verstuurd naar koningin Wilhelmina in Londen. Ook is er een telegram gestuurd naar president Roosevelt, waarin de Maastrichtse bevolking het Amerikaanse leger bedankt.

Oorlogscorrespondent Robert Kiek doet verslag:

Kiek 15 september

Voor zover bekend is er bij de bevrijding van de stad één militair om het leven gekomen. Een 19-jarige Amerikaanse soldaat werd gedood door een tijdbom die de Duitsers hadden achtergelaten in het 'Wehrmachtheim'. Hoewel het gebouw was uitgekamd op boobytraps, werden de explosieven in de piano gemist. Er vielen ook twee gewonden.

De terugtrekkende troepen deden er eergisteren nog alles aan om de geallieerden te frustreren. Zo werden op het laatste moment de bruggen over de Maas kort na elkaar opgeblazen. De Wilhelminabrug is grotendeels verwoest, de eeuwenoude Sint-Servaasbrug bleef deels behouden doordat het verzet explosieven onklaar wist te maken.

Vandaag is men al begonnen de brug provisorisch te herstellen. Ook wordt er een pontonbrug aangelegd tussen de west- en oostoever van de stad.

Korte melding

De gecensureerde pers in Nederland besteedt maar in beperkte mate aandacht aan het verlies van de stad. Veel kranten citeren alleen het officiële Duitse Wehrmachtbericht, waarin slechts kort wordt gemeld "Maastricht ging verloren". De legerwoordvoerder benadrukt verder vooral de felle Duitse weerstand aan het front.

Het propagandablad De Gil steekt juist vandaag in de nieuwe editie de draak met de paniek die vorige week onder NSB'ers uitbrak na geruchten over de ophanden zijnde bevrijding. Het blad spreekt van een "Dolle Dinsdag" en noemt het spottend een "Generale repetitie". "Een massa hoogdravend gebral, bombast en gezwollen praat is doorgeprikt."

Het satirische blad komt uit de koker van het Propagandaministerie in Den Haag. Op het eerste gezicht lijkt het kritisch, maar tussen de regels door worden Duitse acties vergoelijkt en wordt er twijfel gezaaid over de Nederlandse regering in ballingschap en de bedoelingen van de geallieerden.

De Gil, 15 september 1944 · Delpher