Veel meer giftige verf bij defensie
Door redacteur Ardy Stemerding
Werknemers van defensie zijn op veel grotere schaal blootgesteld aan het kankerverwekkende chroom-6 dan tot nu toe bekend was. De NOS heeft arbo-rapporten in handen waar dat uit blijkt.
Minister Hennis van Defensie doet momenteel alleen onderzoek naar de blootstelling bij vijf NAVO-werkplaatsen. Bijna 200 werknemers van die werkplaatsen zeggen dat ze ziek zijn geworden door hun werk met verf die chroom-6 bevat. Uit de rapporten blijkt dat op nog zeker tien werkplaatsen (interactieve kaart) werknemers zijn blootgesteld aan veel te hoge concentraties chroom-6 uit de verf.
Gezondheidsklachten
De concentraties chroom-6 die zijn gemeten stijgen ver boven de veiligheidsnorm uit. De medewerkers werden tot eind jaren 90 niet of nauwelijks tegen de gevaarlijke stof beschermd.
Bij in ieder geval tien luchtmachtonderdelen zijn concentraties gemeten tot wel 200 keer de norm. Verschillende werknemers van de voormalige scheepswerf RDM en de marinebasis in Den Helder zeggen ook gezondheidsklachten te hebben.
Kanker
Volgens hoogleraar toxicologie Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht is chroom-6 een van de weinige stoffen waarvan vaststaat dat die bij de mens kankerverwekkend zijn. De kanker openbaart zich vaak pas na tientallen jaren. "Gezien de omstandigheden had de gezondheidstoestand van deze mensen de afgelopen jaren nauwkeurig gevolgd moeten worden", zegt Van den Berg
"Serieus in overweging"
Vakbond VBM eist nu een veel breder onderzoek naar het werken met giftige verf. Voorzitter Jean Debie: "Wij begrijpen niet dat het onderzoek zich alleen richt op de NAVO-werkplaatsen, terwijl duidelijk is dat krijgsmacht-breed werknemers zijn blootgesteld."
De bonden hebben dit verzoek nog niet aan defensie gericht, laat een woordvoerder van het ministerie weten. "Wanneer ze dat doen, zal defensie dat serieus in overweging nemen."
Kamervragen
De SP vindt dat minister Hennis "actiever had moeten aangeven dat het op meer plaatsen speelt". Tweede Kamerlid Jasper van Dijk noemt haar gedrag "laks". Ook is hij er niet over te spreken dat hij het nieuws van de NOS moest horen en niet van de minister zelf.
Van Dijk gaat Kamervragen stellen, waarin hij van de minister wil weten of het onderzoek onmiddellijk kan worden uitgebreid naar de nieuwe locaties die nu bekend zijn geworden. Ook wil hij weten waarom de minister de locaties niet zelf bekendgemaakt heeft. Hij vindt dat er alles aan gedaan moet worden om de betrokkenen tegemoet te komen, om te beginnen met informatie.
Stofdeeltjes
De arbo-rapporten zijn opgesteld tussen 1999 en 2001. Aanleiding was een verbouwing van vliegbasis Twenthe, waar was gebleken dat personeel mogelijk schadelijke stofdeeltjes had ingeademd. Daarop werd het werk met de verf stilgelegd. Ook kwam er een onderzoek bij alle krijgsmachtonderdelen die met de verf werkten.
De toenmalige staatssecretaris Van Hoof meldde de Tweede Kamer eind 2001 dat er op "verschillende plaatsen" werknemers zijn blootgesteld aan chromaten, zonder locaties te noemen. Over de mate waarin de werknemers zijn blootgesteld, schreef Van Hoof toen niets. Over ziektegevallen was volgens de informatie aan de Kamer destijds nog niets bekend.
Blootgesteld
Wel kondigde de staatssecretaris aangescherpte veiligheidsmaatregelen aan voor het werken met de verf. Uit voorzorg lieten 400 werknemers registreren dat ze waren blootgesteld aan de kankerverwekkende verf, blijkt uit zijn brief aan de Tweede Kamer.
"Het is nog niet mogelijk een uitspraak te doen over de gezondheid van de 400 geregistreerden in 2001", stelt het ministerie nu. "Dat zoekt defensie op dit moment uit."
Ziek
Bij letselschade-expert Yme Drost hebben zich zeven oud-defensiemedewerkers gemeld van buiten de NAVO-werkplaatsen. Ook zij zeggen ziek te zijn door het werken met chromaathoudende verf.
Heeft u meer informatie of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail aan: ardy.stemerding@nos.nl
Hier voorbeelden van overschrijding van de maximum-norm voor blootstelling aan chroom-6 bij defensie