NOS NieuwsAangepast

"Rusland niet blij, accepteert het"

De EU en Oekraïne (en Georgië en Moldavië) hebben vanochtend hun associatieverdrag ondertekend. Daarmee gaan ze politiek en economisch nauwer samenwerken. Eind vorig jaar weigerde toenmalig president Janoekovitsj het verdrag te tekenen, onder druk van Rusland. Daarna volgde een opstand en moest Janoekovitsj gedwongen vertrekken.

De nieuwe Oekraïense president Porosjenko tekende het verdrag nu wel. Wat is er in de tussentijd veranderd, en waarom accepteert Moskou nu wel dat Oekraïne nauwere banden aangaat met Europa?

"De spanning is de laatste tijd juist wat afgenomen", zegt professor Jan Rood van instituut Clingendael. "De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov heeft nu aangegeven dat Rusland geen bezwaar heeft tegen het ondertekenen van dat verdrag. De spanning zal blijven, maar zal door ondertekening van het verdrag niet toenemen."

Maar de Russen zijn er toch niet blij mee?

"De Russen zijn er natuurlijk niet blij mee. Aan de andere kant hebben de Russen de doelen bereikt die ze in hun hoofd hadden: annexatie van de Krim en destabilisering van Oekraïne, en vooral het oosten van Oekraïne. Daarnaast zijn de Russen geconfronteerd met de economische sancties. Door zich nu wat tegemoetkomender op te stellen en te accepteren dat Oekraïne het akkoord tekent, hopen de Russen te voorkomen dat het Westen met strengere strafmaatregelen komt."

"De signalen zijn dat de EU, in elk geval een aantal lidstaten, dit als een positief gebaar zien van de Russen. Dat in combinatie met een aantal andere bewegingen die de Russen hebben gemaakt: ze werken mee aan vredesbesprekingen en het mandaat voor Poetin om militair in te grijpen in Oekraïne is ingetrokken. De Russen zullen zeker niet blij zijn dat Oekraïne richting Europa opschuift, maar ze zien geen reden om dit verder op te spelen."

Kan de EU belangrijker worden voor de Oekraïense economie dan de Russische?

"De Russische economie is belangrijk voor Oekraïne, denk aan de energievoorziening. Maar als je kijkt naar de ontwikkeling van de afgelopen jaren dan zie je dat de Europese markt voor Oekraïne steeds belangrijker is geworden. Daarnaast zijn landen van de EU belangrijke investeerders in Oekraïne. Hulp die het land hard nodig heeft, komt toch vooral van de EU en het IMF."

"Naast de economische banden die worden aangehaald, zit er ook een politieke symboliek aan het associatieverdrag. De nieuwe president van Oekraïne laat zien dat hij zich niet de wet laat voorschrijven door Moskou. Hij laat zien dat Oekraïne zich aan de afspraak houdt die in november vorig jaar al was gemaakt om het verdrag te tekenen. En hij laat zien dat Oekraïne de banden met Europa belangrijk vindt, en dat Oekraïne een eigen keuze maakt in het buitenlands beleid."

Wordt de kloof tussen de EU en Moskou nu weer groter?

"Het wordt niet makkelijker. De Russen hebben aan de ene kant aangegeven dat ze accepteren dat het akkoord getekend wordt door Oekraïne en de EU. Aan de andere kant hebben ze ook gezegd dat ze zeer goed in de gaten zullen houden wat de gevolgen van dit akkoord zijn voor de relatie tussen Oekraïne en Rusland, met name de economische gevolgen. Oekraïne gaat nu allerlei regels en standaarden overnemen van de EU in het economisch verkeer. De Russen zijn wel bang dat de Russische export naar Oekraïne lastiger gaat worden."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl