Tech 2013: Snowden en Instagram
Door NOS internet-expert Rachid Finge
2013 gaat de geschiedenisboeken in als een belangrijk technologiejaar. Zonder dat er markten werden getransformeerd, zoals een paar jaar geleden met de smartphones. Of dat er een nieuwe productcategorie definitief zijn intrede deed, zoals de tablet in 2010.
Waarom zal het afgelopen jaar dan toch in de herinnering blijven? Vooral vanwege Edward Snowden en de NSA.
Het jaar van de spionage
Natuurlijk zijn de onthullingen over de NSA veel meer dan een verhaal over technologie: ze raken de grondvesten van de democratie. Het is bepaald geen verrassing dat inlichtingendiensten spioneren. Maar dit jaar werd de enorme schaal duidelijk waarop dit gebeurt.
Snowden opende in de zomer een beerput die we in eerste instantie leerden kennen onder de naam PRISM. Inlichtingendiensten zouden privé-gegevens krijgen van klanten van grote tech-bedrijven als Apple, Microsoft, Google en Facebook.
De bedrijven ontkenden onder een hoedje met de inlichtingendiensten te spelen. Later kregen ze zelfs de rol van slachtoffer, toen bleek dat de NSA en het Britse GCHQ gegevens van bijvoorbeeld Google en Yahoo buiten de bedrijven om kunnen aftappen. De tech-bedrijven werken inmiddels samen in een poging de praktijken van de NSA in te perken.
Sociale media
Vorig jaar was het nog Facebook dat naar de beurs ging; dit jaar was het de beurt aan Twitter. Het is op het eerste gezicht een succesverhaal: de aandelen zijn inmiddels zo'n drie keer meer waard dan bij de start.
Maar de documenten die Twitter verplicht openbaar moest maken bij de beursgang lieten ook een somber beeld zien: het bedrijf maakt vele miljoenen dollars verlies.
Ondertussen stellen steeds meer onderzoekers vast dat het gebruik van sociale media stagneert. Jongeren zouden bovendien steeds meer afstand nemen van Facebook en Twitter. Dat betekent niet dat sociale media over hun hoogtepunt zijn. Het is meer dat er steeds meer sociale media dan ooit komen die om onze aandacht vechten.
Snapchat en Instagram zijn nieuwe thuishavens voor met name tieners. Facebook lacht in zijn vuistje, want dit bedrijf is eigenaar van Instagram. Dit jaar probeerde Facebook ook Snapchat te kopen, naar verluidt voor 3 miljard dollar. Snapchat weigerde.
Van een klassieker op sociale media hebben we afscheid genomen: Hyves. Geen dansende banaan meer, geen krabbels en porren en respect. Hyves hoopt als gamessite een nieuwe start te kunnen maken.
Teloorgang van twee reuzen
3210. 3310. 6310. Voor velen zijn dit niet zomaar getallen, maar typenummers van Nokia's meest succesvolle telefoons. Jarenlang was Nokia de baas op de markt van mobiele telefoons, maar de komst van eerst de iPhone en later telefoons met Google Android veranderde alles. Ineens was Nokia een underdog geworden, die dit jaar werd overgenomen door een andere kleinere speler op de mobiele markt: Microsoft.
Door de overname zal de naam Nokia voor consumenten langzaam maar zeker verdwijnen. In plaats daarvan krijgen we telefoons onder de naam van het hevig veranderende Microsoft, dat sinds dit jaar bovendien op zoek is naar een nieuwe CEO. In sommige landen begint Microsoft succes te boeken met Windows Phone. In Italië zou het marktaandeel van Windows Phone bijvoorbeeld groter zijn dan van iOS.
Nokia verdwijnt dus, maar dat geldt niet voor Blackberry - wéér niet. Veel aandeelhouders hadden het bedrijf het liefst opgesplitst en verkocht, maar zulke deals kwamen niet tot stand. Uiteindelijk werd er opnieuw een kapitaalinjectie gedaan. Een nieuwe, vechtlustige CEO wil Blackberry terug naar de top brengen, zeker in de zakelijke markt.
In deze markt is stilstand geen achteruitgang, maar de afgrond.
En verder...
Met de introductie van Google Glass is ook het woord 'wearables' populair geworden: computers die je kunt dragen. Glass is dus voor op je hoofd, maar de meeste andere bedrijven gokken op de pols. Intelligente stappentellers en andere fitness-apparaatjes waren dit jaar sterk in opkomst en Samsung en Sony introduceerden nieuwe smartwatches, vooralsnog met beperkt succes.
Ook de strijd om de woonkamer is een versnelling omhoog gegaan. Microsoft en Sony vechten met de nieuwe Xbox One en PlayStation 4 om de troon in de huiskamer, en nog steeds wordt gespeculeerd over een smart-tv van Apple, die er nog steeds niet is.
Lachende derde is Netflix, dat in september zijn intrede deed in Nederland. Wie de strijd om de huiskamer ook wint: op alle apparaten zul je Netflix kunnen kijken.
Volgende week blikken we vooruit op 2014.