Politie vindt Afghaanse dodenlijsten
De Nederlandse politie is in een strafrechtelijk onderzoek naar een van oorlogsmisdaden verdachte Afghaanse vluchteling gestuit op dodenlijsten uit Afghanistan uit de jaren zeventig. Op de lijsten staan de namen van 5000 mensen die destijds door het communistische regime zijn geëxecuteerd.
Het Openbaar Ministerie maakt de lijsten vandaag openbaar zodat nabestaanden na ruim dertig jaar zekerheid krijgen over het lot van verwanten die toen verdwenen zijn. De Nederlandse ambassadeur in Afghanistan presenteert de dodenlijsten aan de Afghaanse media. De lijsten worden ook op internet gepubliceerd.
Tegenstanders
Een speciaal team van de politie dat zich bezighoudt met oorlogsmisdrijven kreeg de lijsten in handen tijdens een onderzoek naar een Afghaanse vluchteling. De man, Amanullah O., werd verdacht van betrokkenheid bij martelingen in 1978 en 1979. Hij was hoofd van de afdeling verhoor van de toenmalige Afghaanse geheime dienst AGSA.
Duizenden vermoedelijke tegenstanders van het communistische regime zijn destijds doodgeschoten, soms tijdens massa-executies. In veel gevallen verdwenen mensen en werd nooit meer iets van hen vernomen.
Alfabetisch
Bij zijn komst naar Nederland in 1993 gaf Amanullah O. toe dat hij bij de AGSA had gewerkt en dat hij documenten had getekend van mensen die geëxecuteerd zouden worden. Dat was de reden dat hij geen vluchtelingenstatus kreeg, maar O. kon ook niet worden uitgezet naar Afghanistan omdat hij daar gevaar zou lopen.
In 2010 stelde de politie een strafrechtelijk onderzoek in naar O., onder meer gebaseerd op zijn eigen verklaringen uit 1993. Tijdens het onderzoek bleek een getuige in Duitsland, een 93-jarige vrouw uit Hamburg, ruim 150 pagina's te hebben met de namen van mensen die door het toenmalige regime zijn vermoord. Op de officiele documenten staan de slachtoffers chronologisch en alfabetisch vermeld. Ook staat erbij waarvan ze werden verdacht.
Medeverdachten
De vrouw had de dodenlijsten ooit gekregen van een speciaal rapporteur van de Verenigde Naties voor Afghanistan.Volgens het OM waren de lijsten niet bekend bij nabestaanden. Dat is de reden dat ze nu alsnog openbaar worden gemaakt. De lijsten zijn ook overhandigd aan het Rode Kruis. Een aantal nabestaanden is door het OM al geïnformeerd over het lot van hun gedode familieleden.
Het strafrechtelijk onderzoek naar O. is gestopt omdat de man vorig jaar plotseling is overleden. De resultaten van het onderzoek zijn gedeeld met justitie in Europese landen waar medeverdachten van O. wonen.