Wat u wilt weten over pensioenen
Het pensioenstelsel wordt grondig hervormd. De hervormingen zijn behoorlijk complex, maar waar gaan ze simpel gezegd over?
Op welke manier wordt het pensioenstelsel aangepast?Waar bestaat het pensioen uit?Wie betaalt het pensioen?Wat is een pensioenfonds?Wat doet een pensioenfonds?Hoeveel pensioen keert een pensioenfonds uit?Wat is indexeren?Wat is de rekenrente?Waarom is de rekenrente zo belangrijk?Hoe wordt de rekenrente vastgesteld?Waarom moet de organisatiestructuur van pensioenfondsen worden aangepast?Waarom zijn er nieuwe regels voor pensioenfondsen nodig?Hoe moet het pensioen toekomstbestendiger worden?Wat stelt het kabinet voor?Wat vinden de pensioenfondsen van het voorstel?Wie bepaalt de keuze voor het contract?Wie bepaalt de hoogte van de premie?Wat is het opbouwpercentage?Waarom wil het kabinet het opbouwpercentage aanpassen?Waarom is er zo veel verzet tegen dit plan?Gaat deze hervorming door?Is er een alternatief voor het kabinetsplan?Waarom is er kritiek op de excedentregeling?Wat levert de excedentregeling op? Wordt de excedentregeling ingevoerd?
Op welke manier wordt het pensioenstelsel aangepast?
Het pensioenstelsel wordt op drie punten aangepast. Ten eerste komen er nieuwe regels voor pensioenfondsen. Het kabinet overlegt hierover met de fondsen. Daarnaast moeten pensioenfondsen hun organisatiestructuur aanpassen. Voor de zomer is hiervoor al een nieuwe wet ingevoerd. Tot slot wil het kabinet dat werknemers minder belastingvrij sparen voor hun pensioen. Dit plan wordt nu door de Eerste Kamer behandeld.
Waar bestaat het pensioen uit?
Het Nederlandse pensioenstelsel kent een aantal pijlers. De AOW is de eerste pijler. De tweede pijler bestaat uit het aanvullend pensioen. Mensen kunnen er ook voor kiezen om vrijwillig te sparen voor een eigen pensioen. Dit wordt de derde pijler genoemd.
Wie betaalt het pensioen?
De AOW wordt betaald uit de collectieve voorzieningen. Via de belastingen draagt iedereen hieraan bij. Werknemers en werkgevers betalen premie voor het aanvullend pensioen. Van de premies worden pensioenen betaald. In de derde pijler sparen mensen zelf voor hun eigen extra ouderdomsvoorziening.
Wat is een pensioenfonds?
De pensioenpremies van werkgevers en werknemers komen terecht in een van de bijna 400 pensioenfondsen. Pensioenfondsen zijn georganiseerd per sector of onderneming. Zo betalen alle ambtenaren premie aan pensioenfonds ABP, terwijl grote ondernemingen zoals Shell en Philips hun eigen pensioenfonds hebben.
Wat doet een pensioenfonds?
Pensioenfondsen ontvangen de premies en zijn daardoor verantwoordelijk voor ongeveer 1000 miljard euro. Fondsen beleggen dit geld. Het doel is om voor iedere werknemer 70 procent van zijn of haar gemiddeld verdiende loon of het eindloon als pensioen uit te keren. Dit is inclusief het AOW-deel.
Hoeveel pensioen keert een pensioenfonds uit?
Aan de hand van de dekkingsgraad wordt bepaald of het doel wordt bereikt. De dekkingsgraad maakt duidelijk of een pensioenfonds over genoeg geld beschikt om alle toekomstige pensioenen uit te keren. Bij een dekkingsgraad van 100 procent lukt dit precies.
Wat is indexeren?
Bij een dekkingsgraad boven de 100 procent kan geïndexeerd worden. Dit houdt in dat de pensioenen meestijgen met de inflatie of de lonen. Dit betekent dat mensen in de toekomst hun koopkracht behouden
Wat is de rekenrente?
De rekenrente bepaalt hoeveel toekomstige pensioenen nu waard zijn. Het beïnvloedt daarmee de hoeveelheid geld die pensioenfondsen nu nodig hebben.
Waarom is de rekenrente zo belangrijk?
Een kleine verandering van de rekenrente doet de dekkingsgraad enorm toe- of afnemen. Door de financiële crisis is de rekenrente erg laag, waardoor de dekkingsgraad dus ook lager is. Omdat de hoogte van de dekkingsgraad bepaalt of er geïndexeerd of gekort wordt, is er altijd veel discussie of de rekenrente aangepast moet worden.
Hoe wordt de rekenrente vastgesteld?
Voor 2006 gold er een vaste rekenrente van 4 procent. Sinds 2006 wordt de rekenrente echter bepaald op basis van de markt. De markt is volgens velen de meest betrouwbare manier om de waarde van iets te bepalen. In 2012 zijn er maatregelen genomen om de rekenrente stabieler te maken, waardoor fondsen niet constant hun dekkingsgraad hoefden aan te passen.
Waarom moet de organisatiestructuur van pensioenfondsen worden aangepast?
De pensioenwereld is de laatste jaren steeds complexer geworden. Door een nieuwe wet wordt het voor pensioenfondsen makkelijker om deskundige bestuurders aan te trekken. Daarnaast krijgen werknemers en gepensioneerden meer invloed op het beleid van pensioenfondsen.
Waarom zijn er nieuwe regels voor pensioenfondsen nodig?
Door de financiële crisis zijn fondsen in de problemen gekomen. Veel fondsen beschikken over te weinig geld, waardoor mensen minder pensioen ontvangen. Doordat er steeds meer ouderen zijn en mensen langer leven zijn er minder inkomsten en meer uitgaven. Er is dus meer geld nodig, terwijl minder mensen premie betalen.
Hoe moet het pensioen toekomstbestendiger worden?
Premieverhoging is volgens velen geen oplossing omdat mensen en bedrijven dan minder te besteden hebben. Mensen moeten daarom rekening houden met minder en een onzekerder pensioen.
Wat stelt het kabinet voor?
Het kabinet biedt pensioenfondsen twee alternatieven waarin minder ambitieuze doelen worden nagestreefd. De ene variant geeft meer zekerheid, maar is lager dan de tweede variant. Deze tweede variant is risicovoller, maar kan meer pensioen opleveren.
Wat vinden de pensioenfondsen van het voorstel?
De Pensioenfederatie behartigt de belangen van de pensioenfondsen en heeft op verzoek van staatssecretaris Klijnsma gereageerd op de plannen. De federatie vindt dat de voorgestelde alternatieven te extreem zijn en stelt een tussenvorm voor. Ook de Stichting van de Arbeid pleit voor deze tussenvorm. In de stichting werken vakbonden en werkgeversorganisaties samen.
Wie bepaalt de keuze voor het contract?
Werkgevers en werknemers betalen allebei pensioenpremie. De vakbonden en werkgeversorganisaties bepalen daarom over het beleid van het pensioenfonds.
Wie bepaalt de hoogte van de premie?
Naast de keuze voor het contract bepalen werkgevers en werknemers ook de hoogte van de premie. Het kabinet heeft hier geen invloed op en dit geeft problemen bij de tweede grote hervorming, de aanpassing van het opbouwpercentage.
Wat is het opbouwpercentage?
Het opbouwpercentage bepaalt hoeveel werknemers belastingvrij kunnen sparen voor hun pensioen. Nu kan dit over maximaal 2,25 procent van het loon. Over het gespaarde bedrag wordt pas belasting betaald wanneer iemand met pensioen gaat. Dit is voor mensen voordelig omdat er dan minder belasting over moet worden betaald. Regels over belastingvrij sparen voor het pensioen zijn vastgelegd in het zogenoemde Witteveenkader.
Waarom wil het kabinet het opbouwpercentage aanpassen?
Het kabinet wil het opbouwpercentage verlagen naar 1,75 procent. In het voorstel wordt belastingvrij pensioensparen boven 100.000 euro volledig afgeschaft. Door de verlaging kan de overheid meer belasting innen. Dit levert het kabinet bijna 3 miljard euro op. Structureel moet de aanpassing elk jaar 1,1 miljard opleveren.
Waarom is er zo veel verzet tegen dit plan?
Er zijn twee grote kritiekpunten. Het kabinet gaat ervan uit dat de premies omlaag kunnen, omdat mensen langer werken en dus langer premie betalen. De pensioenfondsen zijn alleen niet van plan om de premies te verlagen. Volgens hen moeten de premies worden gebruiken om tekorten weg te werken. Deze zijn ontstaan door de financiële crisis. Daarnaast menen sommigen dat jongeren veel te weinig pensioen gaan opbouwen door de verlaging. Hierdoor kunnen zij op latere leeftijd in de problemen komen.
Gaat deze hervorming door?
Een doorslaggevende vraag is of de premies worden verlaagd. De vakbonden en de werkgeversorganisatie bepalen dit, niet het kabinet. Omdat een premieverlaging geen zekerheid is, hebben alle oppositiepartijen in de Tweede Kamer tegen het voorstel gestemd. De Eerste Kamer zal definitief beslissen of het plan doorgaat. Het kabinet is daarvoor afhankelijk van andere partijen. Gehoopt wordt dat de Eerste Kamerfractie van het CDA steun verleent, maar het is nog lang niet zeker of dat gebeurt.
Is er een alternatief voor het kabinetsplan?
De vakbonden en werkgeversorganisaties kregen van het kabinet de mogelijkheid een alternatief plan te maken. Dit mocht maximaal 250 miljoen euro meer kosten dan het kabinetsvoorstel. De sociale partners bedachten daarom de excedentregeling. De regeling houdt in dat een deel van de pensioenpremie betaald wordt van het nettoloon in plaats van het brutoloon. Over deze premie is al wel belasting betaald. Het opbouwpercentage moet hiermee op 1,85 procent komen in plaats 1,75 procent.
Waarom is er kritiek op de excedentregeling?
De regeling is erg complex en de uitvoering ervan is duur. Omdat over het 'excedent-pensioen' al inkomstenbelasting is betaald, willen werkgevers en werknemers dat de uiteindelijke pensioenuitkering onbelast is. Werknemers zouden anders twee keer belasting betalen over hetzelfde bedrag.
Wat levert de excedentregeling op?
Voor mensen met een inkomen lager dan 100.000 euro levert de regeling weinig op. Uitgerekend is dat voor een modaal inkomen van 33.000 euro slechts een extra pensioenuitkering van 12 euro per jaar wordt opgebouwd. Voor mensen die meer dan 100.000 verdienen is de excedentregeling wel erg voordelig.
Wordt de excedentregeling ingevoerd?
De excedentregeling maakt deel uit van de aanpassing van het Witteveenkader. Wel is de excedentregeling in een apart wetsvoorstel vastgelegd. Hierdoor kan de Eerste Kamer over beide regelingen apart stemmen, waardoor het mogelijk is om de verlaging van de pensioenopbouw door te voeren en de excedentregeling te verwerpen. Het kabinet is niet gelukkig met de regeling, maar omdat die door de sociale partners gedragen wordt, is het wel door de Tweede Kamer gekomen.