Hoe worden mensen ziek?

Wetenschappers hebben voor zo'n honderd ziektes kunnen achterhalen wat er precies misgaat in het lichaam, zelfs nog voordat mensen ziek worden. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat insuline-afhankelijke suikerziekte (type 1-diabetes) ontstaat door een subtiele verstoring van het afweersysteem.

Een groep internationale wetenschappers onder leiding van onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) verrichtte het onderzoek. De wetenschappers keken naast suikerziekte onder meer ook naar naar reuma, verhoogde bloeddruk, verhoogde cholesterol en glutenallergie.

DNA-veranderingen

Hoofdonderzoeker Lude Franke van het UMCG hoopt dat de inzichten bijdragen aan het ontwikkelen van nieuwe medicijnen, die bijvoorbeeld in het geval van suikerziekte het verstoorde afweersysteem corrigeren.

De wetenschappers bestudeerden de gevolgen van DNA-veranderingen bij 8000 personen. ''We ontdekten dat voor veel ziekten de veranderingen allemaal één bepaald biologisch proces verstoren", zei Franke. Voor veel ziekten was dit tot nu toe volstrekt onbekend.

De onderzoekers verzamelden grote hoeveelheden genetische gegevens voor de studie. Het analyseren van deze 'big data' vormde een grote uitdaging, maar is dus gelukt.

Nieuwe fase

Volgens Franke breekt hiermee een nieuwe fase aan bij genetisch onderzoek. ''Wetenschappers zijn geneigd één specifieke vraagstelling te formuleren, gegevens te verzamelen en vervolgens een conclusie te trekken. Maar met de opkomst van 'big data', betere supercomputers en nieuwe wiskundige technieken is het nu mogelijk kolossale studies uit te voeren die antwoorden op een groot aantal verschillende vragen tegelijkertijd kunnen geven.''

De universitair docent hoopt dat er in toekomst nog groter onderzoek kan plaatsvinden, zodat het ontstaan van meer ziektes duidelijk wordt.

Patiënten hoeven na het huidige onderzoek echter nog niet meteen nieuwe medicijnen te verwachten. ''Deze vondsten leiden niet binnen tien jaar tot nieuwe medicatie. Dit onderzoek was voorwerk. Nieuwe medicijnen zullen nog heel lang op zich laten wachten.''

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics.