Ontvoeringen miljoenenbusiness
Ontvoeringen leveren veel geld op in Jemen en andere landen op het Arabische schiereiland. De regionale tak van al-Qaida alleen al verdiende er miljoenen aan sinds 2009, vertelde de Amerikaanse onderminister Cohen eind vorig jaar tijdens een speech in Londen.
Het is niet duidelijk wie er achter de ontvoering van de Nederlanders Judith Spiegel en Boudewijn Berendsen zitten en of de verantwoordelijken ook losgeld eisen. Maar de kans daarop is groot, afgaand op de ervaringen in enkele recente ontvoeringszaken in Jemen.
"Bijna gezellig"
Tot anderhalf jaar geleden waren ontvoeringen van buitenlanders in Jemen "bijna gezellige aangelegenheden", vertelde Spiegel zelf afgelopen februari als correspondent in het Radio 1 Journaal. Een stam wilde iets gedaan krijgen van de overheid, hield als drukmiddel mensen vast, maar behandelde de gijzelaars goed en liet ze na ongeveer een of twee weken vrij.
De ontvoering van twee Finnen en een Oostenrijker eind vorig jaar verliep aanzienlijk grimmiger. Eerst werd er maandenlang niets van het drietal vernomen. Vervolgens verscheen er een emotionele videoboodschap van de Oostenrijker, waarin hij de EU en de Oostenrijkse en Jemenitische regeringen opriep binnen een week het gevraagde losgeld te betalen. "Anders word ik doodgeschoten." Tijdens zijn verhaal werd er voortdurend een geweer bij zijn hoofd gehouden.
Veiligheidsdienst
Begin mei werden de drie vrijgelaten, na bemiddeling van de regering van Oman. Volgens Reuters betaalde Oman daarvoor een onbekend bedrag aan losgeld. Het persbureau baseerde zich daarbij op een bron binnen de Jemenitische veiligheidsdienst.
In een reactie daarop hield de Finse minister van Buitenlandse Zaken zich op de vlakte. Hij wees er op dat Finland geen losgeld betaalt. Maar hij voegde eraan toe dat hij niet wist of Oman dat wel had gedaan.
Principe
Ook de Nederlandse regering heeft steeds laten weten geen losgeld te betalen. "Uit principe, we hebben het niet over handelswaar", zei de toenmalige minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken eind 2010.
Maar anderhalf jaar eerder vertelden verschillende bronnen aan de NOS dat er 325.000 dollar was betaald voor de vrijlating van een Nederlands echtpaar dat was ontvoerd in Jemen. Een van die bronnen was het hoofd van de stam die verantwoordelijk was voor de gijzeling.
Ontvoeringen stellen westerse regeringen voor een groot dilemma: de druk is groot om aan de eisen van de gijzelnemers tegemoet te komen. Maar wie dat doet, werkt nieuwe ontvoeringen bijna in de hand. Bovendien is de kans groot dat de miljoenen worden gebruikt voor terroristische activiteiten.