Patiëntveiligheid nog onvoldoende

Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink

Ziekenhuizen doen nog steeds te weinig om de patiëntveiligheid te vergroten. Dat blijkt uit het evaluatieonderzoek over het VMS-veiligheidsprogramma dat vandaag verschijnt.

Vooral met de medicatieveiligheid en het verminderen van het aantal wondinfecties schieten ze ernstig tekort. Ook de veiligheid rond het injecteren van geneesmiddelen laat te wensen over.

Er zijn wel goede resultaten behaald met het voorkomen van ernstige nieraandoeningen, het terugdringen van ernstige bloedbaaninfecties, het invoeren van hartrevalidatieprogramma's en het opzetten van spoedinterventieteams.

Grote verschillen

De verschillen tussen ziekenhuizen, en binnen ziekenhuizen tussen verschillende afdelingen, zijn groot. Het merendeel van de ziekenhuizen publiceert vandaag zijn eigen resultaten.

Het Atrium MC in Heerlen, het Medisch Spectrum Twente in Enschede, het Slotervaart Ziekenhuis in Amsterdam, Antonius Ziekenhuis in Sneek, het Laurentius in Roermond en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk hebben hun gegevens niet gepubliceerd op de site van Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.

Ook de acht academische ziekenhuizen hebben hun eigen gegevens nog niet gepubliceerd.

Vermijdbare sterfte

Verkeerd medicijngebruik en postoperatieve wondinfecties zorgen voor veel onbedoelde, deels vermijdbare schade bij patiënten. Volgens onderzoek uit 2007 zijn er jaarlijks meer dan 1.700 vermijdbare sterfgevallen in Nederlandse ziekenhuizen en lopen ruim 30.000 patiënten vermijdbare schade op.

In 2010 verscheen een tweede studie naar vermijdbare schade nu over dossiers uit 2008. Er werden 1.960 vermijdbare doden geteld en bijna 39.000 gevallen van vermijdbare schade.

De getallen uit het eerste onderzoek van 2007 brachten een schok teweeg, ook al waren ze in vergelijking met andere landen eigenlijk niet zo hoog. De ziekenhuizen en medisch specialisten beloofden in vijf jaar tijd een halvering van de vermijdbare schade te realiseren.

Daartoe hebben ze het VMS veiligheidsprogramma opgezet. Dat omvat tien speerpunten elk met een pakket maatregelen. Dat programma heeft gelopen van 2008 tot eind 2012, maar onderdelen ervan zijn pas na 2009 op gang gekomen.

Eind 2013

Omdat nu blijkt dat de doelstellingen van het VMS-programma lang niet gehaald zijn, is het onwaarschijnlijk dat de vermijdbare sterfte en gezondheidsschade gehalveerd is. Eind dit jaar komt het onderzoeksinstituut Nivel met de cijfers daarover.