Inrichting Nieuwe Kerk krijgt vorm

Langzaam begint de inrichting van de Nieuwe Kerk voor de inhuldiging van Willem-Alexander vorm te krijgen. Gisteren mocht de pers voor de laatste keer kijken.

Het podium voor de nieuwe koning en koningin wordt recht voor het goudkleurige koorhek in het midden van de kerk geplaatst. De plek ervan is al met plakband afgebakend. Net als bij de inhuldiging van Beatrix in 1980 is er gekozen om geen baldakijn te gebruiken.

Het podium bestaat uit drie treden. Bovenop zitten Willem-Alexander en Máxima, leden van de hofhouding staan een treetje lager. Daarvoor is gekozen omdat toen de hofhouding in 1980 pal achter Beatrix en Claus stonden, "er op televisie steeds halve lichamen achter hen te zien waren", legt Eerste Kamervoorzitter Fred de Graaf uit.

Herauten

Aan weerskanten van het podium krijgen de rijksstandaard en het rijkszwaard een plek, als symbolen van de macht van de koning. Het zwaard is in handen van Commandant der Strijdkrachten Middendorp, Inspecteur Generaal Krijgsmacht Van Ede draagt de standaard. Ook staan er twee hoornblazers.

In de buurt van het podium staan ook de herauten en koningen van wapenen. Vroeger brachten die functionarissen boodschappen van de koning rond en waren ze verantwoordelijk voor het bijhouden van de heraldische wapens, tegenwoordig zijn het gelegenheidsbenoemingen.

De koningen van wapenen zijn ruimtevaarder André Kuipers generaal buiten dienst Van Uhm. Die laatste zal aan het einde van de ceremonie officieel bekend mogen maken dat de koning is ingehuldigd. Daarna gaat de belangrijkste heraut, wetenschapper Robbert Dijkgraaf, het nieuws verkondigen op de Dam. Ook amazone Anky van Grunsven en topambtenaar Renée Jones-Bos zijn heraut.

Niet gezandstraald

De Nieuwe Kerk is ondertussen al volledig leeggeruimd. Niet alleen zijn de wanden die normaal voor tentoonstellingen gebruikt worden verdwenen, ook de garderobe en het museumwinkeltje zijn weg. "Zelfs ik heb het gebouw nog nooit zo leeg kunnen zien", zegt directeur Cathelijne Broers.

Het gebouw krijgt een grondige opknapbeurt met een likje verf en flink veel koperpoets. De armen van de grote kroonluchters zijn verwijderd om het karwei makkelijker te maken. Ook het beroemde koorhek is volledig gepoetst, waarbij een fout uit 1980 is voorkomen.

"Toen wilde men ook de kerk snel klaar hebben en werd besloten het hek te zandstralen", legt Broers uit."Begrijpelijk, maar wel heel schadelijk voor het hek. We zijn er jaren mee bezig geweest om het weer in de oude staat te herstellen. Dit keer wordt er dus gepoetst."

Eed

In de kerk worden ook de vaandels van 28 krijgsmachtonderdelen opgesteld. Het zijn die dundoeken waarop elke Nederlandse militair in het verleden trouw heeft gezworen aan Nederland en de koning, door tijdens de eed het vaandel in de hand te nemen.

De vaandels van de vier takken van de krijgsmacht (marine, landmacht, luchtmacht en marechaussee) worden de Nieuwe Kerk binnengebracht in het cortège van de koning. Voor het eerst wordt ook het vaandel van de Nationale Politie meegedragen, als erkenning voor de rol die de politie speelt in het beschermen van Nederland.

Open voor publiek

Op de dag zelf is er slechts voor zo'n 2400 mensen ruimte in de kerk, duizend minder dan in 1980 vanwege aangescherpte veiligheidseisen. Maar net als bij vorige inhuldigingen biedt de Nieuwe Kerk het publiek de volgende dagen de kans alle versieringen te bekijken. Op 1 mei is het gebouw open van 14 tot 22 uur, een dag later zelfs van 10 tot 22 uur.

Voor de openstelling wordt bijna alles zo gehouden als op 30 april: de troon blijft staan, de bloemstukken hangen en het publiek mag zelfs door de weinig gebruikte ingang aan de Nieuwezijds Voorburgwal binnenkomen, zoals ook de koninklijke gasten. Het enige dat ontbreekt zijn de regalia, zoals de kroon en de scepter. Die verdwijnen direct weer in een kluis, tot de inhuldiging van Amalia.

Op 3 mei wordt de ruimte alweer omgebouwd voor de Dodenherdenking op 4 mei. Vanaf 11 mei komt de sfeer van de troonswisseling weer terug met de tentoonstelling Ingehuldigd!, de inhuldigingen van de zeven vorsten die Nederland heeft gekend.