Onderhoudskosten JSF vallen mee

Door verslaggever Wilco Boom

De onderhoudskosten voor de JSF vallen maar een fractie hoger uit dan die van de F16. Dat zei de Amerikaanse luitenant-generaal Christopher Bogdan vandaag in de Tweede Kamer. Hij leidt in het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, het JSF-project. Goed nieuws voor de voorstanders van de Joint Strike Fighter als opvolger voor de verouderde F16 van de Nederlandse luchtmacht.

Volgens Bogdan bedragen de kosten per vlieguur van de JSF zo'n 24.000 dollar, tegen 21.500 dollar voor de F16. Dat is opvallend, want de Amerikaanse Rekenkamer rapporteerde onlangs nog dat de jaarlijkse exploitatie van de JSF veel duurder zou zijn dan de exploitatie van de huidige Amerikaanse jachtvliegtuigen.

Oplopende kosten

De ontwikkeling van de JSF wordt de afgelopen jaren geteisterd door technische problemen, vertragingen en oplopende kosten. Volgens Bogdan is dat nu verleden tijd. Het is het Pentagon volgens hem duidelijk dat de kosten omlaag moeten, omdat het jachtvliegtuig anders te duur wordt voor de landen die het overwegen te kopen. En als andere landen minder toestellen afnemen, wordt het voor de VS zelf ook duurder.

Bogdan bevestigde cijfers van vliegtuigbouwer Lockheed Martin dat een toestel in 2020 ongeveer 85 miljoen dollar zal kosten. Het Nederlandse ministerie van Defensie rekent op een aanschafprijs van 65 miljoen euro. Dat komt bij de huidige koers dicht in de buurt van 85 miljoen dollar.

Stealth

De Kamercommissie Defensie hield vandaag en gisteren een hoorzitting over de opvolging van de F16. Daar werden Bogdan en vertegenwoordigers gehoord van vier vliegtuigfabrieken, JSF-bouwer Lockheed Martin, en de concurrenten Dassault, Boeing en Saab. Het algemene beeld is dat de JSF het duurst is, maar ook over kwaliteiten beschikt als stealth (onzichtbaarheid) die de andere niet hebben.

De regeringspartijen VVD en PvdA hebben afgesproken dat zij dit jaar de knoop doorhakken over de aanschaf van een opvolger voor de F16. Dat is politiek een ingewikkelde zaak omdat de VVD voor de JSF is en de PvdA tegen.

Rugdekking

Minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie bereidt nu een visie voor op de toekomst van de krijgsmacht. Daarbij gaat het vooral om welke ambitie het kabinet met de krijgsmacht heeft: wil Nederland meedoen met de 'grote jongens' in tijden van oorlog, zoals de VS en het Verenigd Koninkrijk. Of wil Nederland in geval van nood de rugdekking verzorgen. In dat geval zijn minder geavanceerde vliegtuigen nodig. Het vaststellen van de ambitie is bepalend voor de keus van de nieuwe straaljager.

Maar ook het beschikbare budget speelt een rol. Volgens de vorige minister van Defensie, Hillen, was het budget van Defensie net genoeg voor de aanschaf van 36 JSF's. In de oorspronkelijke plannen gaat Defensie nog uit van 85 toestellen. De toekomstvisie van Hennis wordt komende zomer verwacht.