NOS NieuwsAangepast

Hoe serieus is dreiging N-Korea?

Noord-Korea blijft dreigende taal uitslaan en de spanningen tussen het land en de rest van de wereld nemen steeds verder toe. Maar hoe serieus moeten we de uitspraken van de jonge leider Kim Jong-un nu eigenlijk nemen?

Correspondent Marieke de Vries sprak met Noord-Korea-deskundige en wetenschapper Yong Seok Chang van de Seoel National University. Tegelijkertijd verscheen er in het Zuid-Koreaanse tijdschrift Defense21 een uitgebreid interview met een andere Noord-Korea-kenner, de Russische hoogleraar Andrei Lankov. Beide experts laten hun licht schijnen over de positie van het communistische land.

De positie van Kim Jong-un

Wat drijft de nieuwe Noord-Koreaanse leider die nu een jaar aan het roer staat?

Chang: "Kim Jong-un was tamelijk jong toen hij aan de macht kwam, zeker vergeleken met zijn vader. Maar hij heeft nu al opmerkelijke successen geboekt. Ten eerste: het is hem gelukt om een satelliet te lanceren en dat kreeg zijn vader, ondanks vele pogingen, niet voor elkaar.

Ten tweede wist hij Noord-Korea als kernmacht definitief op de kaart te zetten door een derde kernproef te laten plaatsvinden. Mede geholpen door een beetje betere economische situatie en een goede oogst, is het hem na een jaar gelukt om de militaire- en politieke elite van Noord-Korea achter zich te krijgen. De satelliet en de kernproef hebben hem overmoedig gemaakt, en nu tart hij op agressieve manier de internationale verhoudingen."

De nucleaire dreiging

Ook voor Lankov zijn de nucleaire wapens van Noord-Korea de sleutel om te begrijpen hoe de nieuwe leider denkt: "Hij zal die nucleaire optie nooit opgeven. In de eerste plaats is die nodig om het regime in stand te houden en de veiligheid van het land te garanderen. Dankzij de nucleaire wapens hoeft Noord-Korea niet te vrezen voor aanvallen van andere landen, inclusief de VS. Ten tweede geeft het hen de mogelijkheid om te onderhandelen over hulp.

Volgens het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties is er tussen 1995 en 2011 bijna 12 miljoen ton voedsel aan Noord-Korea verstrekt. Dankzij het kernwapen kunnen ze door te beloven het nucleaire programma te vertragen, de voedselhulp uitbreiden zonder veel andere voorwaarden. Feitelijk is Noord-Korea een nucleaire staat, de rest van de wereld kan alleen door onderhandeling iets proberen te bereiken."

Zuid-Korea

En dat laat ook voor Zuid-Korea niet veel manoeuvreerruimte over, volgens Lankov: "Voor Zuid-Korea is het goedkoper om Noord-Korea te helpen, dan het te weigeren. Want als ze dat doen, moeten ze de prijs betalen voor de oplopende politieke en economische spanningen.

Zuid-Koreaanse kiezers raken vermoeid door frictie, dreiging en instabiliteit. Er ontstaat een publieke roep om betere relaties met het noorden, om te beginnen via hulp. En dat is precies waar de Noord-Koreaanse leiders op hopen. Impliciet beloven ze de boel niet verder op de spits te drijven in ruil voor hulp."

Chang neemt de dreigende taal uit het noorden bijzonder serieus: "De eisen van Kim Jong-un zijn sterker en fundamenteler van aard dan die van zijn vader Kim Jung-il. De nieuwe leider ziet Noord-Korea als een machtige speler in Zuidoost-Azië, en wil graag laten zien hoe krachtig ze zijn. We moeten hun eisen dus nog serieuzer nemen dan in het verleden."

Hoe nu verder?

De hamvraag is natuurlijk hoe zich de situatie de komende tijd gaat ontwikkelen. Komen er inderdaad nieuwe raketlanceringen of kernproeven, of komt er toch weer een dialoog op gang al dan niet ondersteund met voedselhulp?

Chang vindt niet dat er een afwachtende houding moet worden aangenomen: "Wachten? Nee! We moeten Noord-Korea laten merken dat ze er niets mee op schieten als ze dreigen met oorlog. We zullen sancties moeten opleggen om ze te laten voelen wat er gebeurt als ze provoceren. Maar we moeten ook erkennen dat we de problemen niet alleen met sancties kunnen oplossen.

We zullen ze andere uitwegen moeten tonen, een toekomstvisie ontwikkelen. We zullen duidelijk moeten maken dat een vredesakkoord of de verdere ontwikkeling van een Noord-Koreaans satellietprogramma alleen lukt als ze de nucleaire wapens inleveren".

Voor Andrei Lankov is het vooral belangrijk dat er meer directe contacten met Noord-Korea ontstaan. Voor de lange termijn is dat de enige manier waarop er iets in dat land kan veranderen. Hij is daarom ernstig bezorgd over de sluiting van Kaesong, het industrieterrein waar Noord- en Zuid-Korea tot vorige week samenwerkten.

"Ik hoop dat er een tweede en een derde Kaesong komt. Het helpt de Noord-Koreanen dat ze kennismaken met moderne productietechnieken, hoe ze hun productie beter kunnen managen en hoe moderne techniek daarbij kan helpen. Zuid-Koreaans toerisme naar het noorden was een goed begin. Hoe meer menselijke interactie, hoe beter het is."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl