Diertje maakt zelf antibiotica

Wetenschappers hebben ontdekt dat het springstaartje, de Folsomia candida, zelf in staat is antibiotica te maken. Het is een insectachtig diertje dat in de bodem leeft. Tot nu toe werd aangenomen dat alleen schimmels en enkele bacteriën antibiotica konden maken.

Wetenschappers van de Vrije Universiteit in Amsterdam, de Universiteit Leiden, het Imperial College in Londen en het biotechnologiebedrijf DSM onderzochten het genetisch materiaal van het beestje. Ze vonden twee genen die nodig zijn om bepaalde enzymen te maken. Die enzymen maken het mogelijk om penicilline-achtige antibiotica te maken.

De twee genen zitten in de darmen van het springstaartje. Ze zijn niet helemaal identiek aan dezelfde genen in schimmels, maar het stukje dna dat de aanmaak van enzymen regelt is dat wel. De onderzoekers denken dat de genen zijn overgesprongen van schimmels of bacteriën op het bodemdiertje.

Uiterst zeldzaam

Tussen bacteriën is die zogeheten horizontale genentransfer een heel gewoon proces. Maar het is uiterst zeldzaam dat die overdracht van genetisch materiaal op deze manier overgaat op een dier. De overgesprongen genen produceren een enzym dat iso-penicilline produceert. Door chemische bewerking van die stof kunnen penicilline-achtige antibiotica gemaakt worden.

Het springstaartje dankt zijn bestaan waarschijnlijk aan de bijzondere genen. Het kan overleven in de bodem dankzij de antibiotica die het zelf aanmaakt.