Kabinet zet leenstelsel door
Ook al is de meerderheid van de Eerste Kamer tegen, het kabinet gaat gewoon door met het invoeren van het leenstelsel. De ministerraad heeft minister Bussemaker van Onderwijs goedkeuring gegeven voor haar plannen. Ze kan nu dus verder met het uitwerken hiervan.
Daarnaast gaat de minister praten met andere partijen om haar te overtuigen van haar plannen. Ze heeft daarover een brief gestuurd naar de Tweede Kamer. Ze verwacht dat D66 en GroenLinks er uiteindelijk mee akkoord zullen gaan. Die partijen waren volgens hun verkiezingsprogramma voor een leenstelsel en zijn genoeg om de VVD en PvdA aan een meerderheid in de Eerste Kamer te helpen.
Maar GroenLinks-Tweede Kamerlid Jesse Klaver zegt al dat hij het niet ziet zitten: "Het kabinetsplan is niet goed voor ons hoger onderwijs. Het komt neer op een platte bezuiniging, waar studenten de dupe van worden. GroenLinks vindt de invoering van een leenstelsel alleen te verdedigen als de kwaliteit en toegankelijkheid er op vooruit gaan." De partij wil "beter onderwijs, hogere aanvullende beurzen, lager collegegeld en natuurlijk moet de OV-kaart blijven".
We zetten even op een rij wat de minister van plan is.
Het leenstelsel: de details
Concreet verdwijnt de basisbeurs voor nieuwe studenten vanaf het collegejaar 2014/2015. In plaats daarvan komt het leenstelsel. Studenten die nu al bezig zijn en vanaf de invoering met een master beginnen, vallen ook onder de nieuwe regels.
De minister rekent voor dat een uitwonende student, die een studie volgt die vier jaar duurt, er bijna 15.000 euro op achteruit gaat. Dit geld kan worden geleend van de overheid en over een periode van 15 jaar worden terugbetaald naar draagkracht. Dat wil zeggen: als je niet genoeg verdient, betaal je minder terug. Zo werkt het studieschuldsysteem nu ook al. Ook kunnen oud-studenten 5 'pauzejaren' inzetten, waarbij ze niet terugbetalen.
De aanvullende beurs, voor studenten van wie de ouders weinig verdienen, blijft bestaan. Wat er gebeurt met de ov-studentenkaart is onduidelijk. Het kabinet wil studenten enkel nog een kortingskaart geven, maar de minister heeft hier nu verder niets over gezegd.
Kortere studies
Het kabinet wil naast alle financiële maatregelen dat opleidingen beter aansluiten bij wat studenten willen. Zo wil de minister dat hbo's driejarige bachelor-opleidingen aanbieden voor jongeren met een vwo-diploma. Nu duurt een bachelor op het hbo standaard vier jaar, of je nu havo of vwo hebt gedaan, bacheloropleidingen op de universiteit zijn drie jaar. Sommige hogescholen experimenteren al wel met het aanbieden van driejarige opleidingen voor vwo-scholieren.
Daarnaast wordt het Associate degree officieel ingevoerd, ook hier werd al mee geëxperimenteerd. Jongeren met een mbo-diploma kunnen daardoor twee jaar doorleren aan het hbo. Ze krijgen dan geen volwaardig bachelor-diploma, maar een Associate degree.
Teleurgesteld
De LSVb is teleurgesteld en denkt dat het kabinet zich niet bewust is van de gevolgen voor studenten. Het teleurstellendst: van mensen die niet op hun ouders kunnen terugvallen, wordt de aanvullende beurs afgepakt. "Daarmee overschrijd je een morele norm. Bussemaker moet haar huiswerk opnieuw doen, wij willen haar heel graag huiswerkbegeleiding bieden." De LSVb gaat er dan ook vanuit dat dit voorstel niet door de Eerste Kamer komt.
Ook het ISO is niet blij met de aanpassingen. "Dit is financieel desastreus voor studenten. De toegankelijkheid van het onderwijs blijft zo niet gewaarborgd." In februari hebben ze weer gesprekken met de minister: "Als er dan niks verandert, gaan we actievoeren."
Door: Elger