Nog volop angst in Birma

Door buitenlandredacteur Achille Prick

Ondanks alle hervormingen in Birma en de Westerse toenadering tot de militaire top in het land, zijn veel Birmezen nog steeds bang dat ze hun herwonnen vrijheid ieder moment weer verliezen. Dat zegt correspondent Michel Maas. Hij is in Birma geweest om te kijken of er sinds de ingezette hervormingen echt iets is veranderd.

''Er heerst nog steeds veel ongeloof", zegt Maas. "In 1998 voerden de generaals die de touwtjes in handen hadden ook al hervormingen door. Maar later werden die binnen een paar dagen weer teruggedraaid. Dat zijn de Birmezen niet vergeten. Bovendien, veel generaals van toen, zitten nu nog steeds op hun post."

Burgerregering

Het militaire bewind in Birma installeerde na de verkiezingen eind 2010 een burgerregering. De legertop begon steeds meer last te krijgen van internationale sancties en raakte achterop bij buurlanden die wel volop profiteren van handel met het Westen.

In hoog tempo zijn de afgelopen twee jaar democratische en economische hervormingen doorgevoerd. Hoogtepunt was begin dit jaar de verkiezing van oppositieleidster Aung San Suu Kyi tot het parlement.

Kansen

''Er zijn ook echt wel zaken veranderd", zegt Michel Maas. ''Bijvoorbeeld voor de media. De censuur vooraf is afgeschaft. Wel kan een publicatie achteraf reden zijn tot een rechtszaak, dat is een normale gang van zaken."

Maar helemaal vrij zijn de media niet. "De regering heeft het monopolie op dagbladen en de televisie. Toch zijn er veel nieuwe mediaondernemers bijgekomen. Ze geven weekbladen uit en gebruiken internet. Ze grijpen alle kansen die er zijn."

Angst

Voor de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn de omwentelingen genoeg reden om de meeste sancties tegen het land op te heffen. "De hotels in Rangoon zitten vol met zakenlui uit het buitenland. Ze staan in de rij om te investeren. Op de straathoek verkopen jongens de investeringswet op papier. Daarin staan alle voorwaarden om in Birma aan de slag te gaan."

Volgens Maas zijn de multinationals al aanwezig. "Coca Cola heeft z'n eerste reclame geplaatst. Ook Nestlé en Unilever wagen de gok. Het is toch een markt van 60 miljoen mensen. Maar veel kleinere ondernemers wachten nog even af. Dat heeft te maken met dezelfde angst die veel burgers hebben: dat het leger de klok ieder moment weer zou kunnen terugdraaien."

Tegenstanders

Die angst lijkt niet helemaal ongegrond. Bij een demonstratie vorige maand in het Noord van het land, sloeg het leger hard in op de betogers. "In dat gebied heeft een hardliner binnen de legertop de leiding in handen", aldus Maas. ,,En in de reactie op de betoging zien velen de oude reflex van het leger: tegenstanders hak je in de pan. "

Volgens Maas is het recente bezoek van president Obama aan Birma dan ook bedoeld om het democratiseringsproces in leven te houden. "In de hoop dat buitenlandse erkenning, aandacht en handel met het buitenland de legertop ervan weerhoudt het in gang gezette proces te stoppen."