Veertig jaar na Apollo

Precies veertig jaar geleden landden voor het laatst mensen op de maan. Op 11 december 1972 zetten Eugene Cernan en Harrison Schmitt hun maanlander Challenger aan de grond in het Taurus Littrow-gebergte.

Apollo 17 was niet alleen de laatste, maar ook de langste maanvlucht. De astronauten spendeerden meer tijd op het maanoppervlak dan tijdens eerdere missies, meer dan drie dagen. En voor het eerst was er een wetenschapper aan boord zonder militaire achtergrond. Schmitt was geoloog.

Bij de start van het Apollo-project waren er nog drie maanmissies gepland. Apollo 18, 19 en 20 werden echter wegbezuinigd toen de belangstelling van het Amerikaanse publiek voor de missies begon te tanen. NASA stak liever geld in ruimtestation Skylab en de ontwikkeling van de spaceshuttle.

Autoreparatie

De astronauten, de vluchtleiding en het wetenschappelijke team op aarde probeerden nog alles uit Apollo 17 te halen wat erin zat. Ze verzamelden meer maanstenen dan andere bemanningen hadden gedaan. En ze waren verantwoordelijk voor de eerste buitenaardse autoreparatie: ze vervingen een losgeraakt spatbord met een maankaart.

Vlak voor vertrek onthulden Cernan en Schmitt een plaquette op het deel van de lander dat zou achterblijven op de maan. "We verlaten de maan zoals we kwamen. En zo zullen we, als God het wil, ook terugkeren: met vrede en hoop voor de hele mensheid", sprak Cernan plechtig voor een vanaf de aarde bestuurde camera.

China

Vooralsnog heeft NASA geen nieuwe plannen voor bemande maanmissies. Het beleid is onder de regering van president Obama gericht op het ontwikkelen van een raket die mensen naar een asteroïde kan brengen, en na 2030 naar Mars.

Ook China heeft nog geen concreet plan om ruimtevaarders naar de maan te sturen, maar wil wel onbemande sondes lanceren, bijvoorbeeld om maangrond naar de aarde brengen en een permanent observatorium op het oppervlak neer te zetten.

Vertegenwoordigers van het Chinese ruimteprogramma hebben gezegd dat China rond 2025 een bemande maanlanding zou kunnen uitvoeren.

Helium-3

Volgens Harrison Schmitt zal het initiatief voor nieuwe bemande maanreizen waarschijnlijk niet van een regering of een land komen. Die zijn niet efficiënt genoeg om zo'n programma op te zetten, stelt hij veertig jaar na zijn maanreis hij in het BBC-programma Discovery dat particuliere ondernemingen het voortouw moeten nemen. Die kunnen de gigantische investering die nodig is voor maanreizen terugverdienen door Helium-3 te winnen, dat mogelijk in grotere hoeveelheden op de maan voorkomt dan op aarde.

Het gas kan in de toekomst volgens sommige wetenschappers een ideale brandstof zijn voor kernfusie-reactors. "Helium-3 kan de drijvende kracht zijn achter de economie in de ruimte en op de maan", aldus Schmitt. "Als je een reden hebt om raketten en de machinerie voor mijn-activiteiten te bouwen, dan zullen de kosten uiteindelijk lager worden."

Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van de laatste maanvlucht heeft de NOS de originele uitzendingen rond de vlucht van Apollo 17 online gezet.