Moskou wil kozakken op straat
Door correspondent David Jan Godfroid
In het dagelijks leven zijn ze student, bodyguard of machinist. In hun vrije tijd zorgen ze ervoor dat er niemand op het gras loopt en dat het netjes blijft in Tsaritsino, een voormalig tsarenlandgoed in Moskou. Maar wat ze altijd zijn? Kozakken.
Ze zijn vandaag met z´n vijftienen, dertien mannen en twee vrouwen, en ook nog twee honden. Allemaal zijn ze lid van de Moskouse kozakkengemeenschap die zo´n 9.000 leden telt. Het stadsbestuur van de Russische hoofdstad wil graag dat de kozakken ook elders in de stad ingezet kunnen worden. Daarbij richten de autoriteiten de blik vooral op het centrum, waar verkeerd geparkeerde auto´s en illegale straathandelaren hun een doorn in het oog zijn.
Legendarische strijders
In Tsaritsino hebben de kozakken maar weinig bevoegdheden. Ze mogen geen wapens dragen, ze kunnen geen boetes uitdelen en al helemaal geen mensen arresteren. Eigenlijk zijn ze niet veel meer dan hulppolitie. Onbetaald, ze houden er alleen een gratis openbaarvervoerkaart aan over.
Dat was in het verleden wel anders, toen de kozakken dienden als legendarische strijders van de tsaren; wreed en bloeddorstig, maar ook onbevreesd en haast onverslaanbaar. Bedreven ruiters en uiterst bekwaam in het gebruik van speer, zwaard en bijl. Ze woonden vooral aan de grenzen van het Russische rijk, waar ze min of meer konden doen wat ze wilden totdat de tsaar ze opriep om het land te verdedigen tegen de vijand.
Trots
Dat verleden is er in een hedendaags park in Moskou moeilijk van af te lezen. De kozakken sjokken wat rond. Het is guur en er zijn maar weinig bezoekers in het park, dat ooit nog heeft toebehoord aan Catherina de Grote. En toch verrichten ze hier een belangrijke taak, vindt Roman Lynshin, de tweede man van de Moskouse kozakkenorganisatie. "We nemen de politie werk uit handen", zegt hij. "Eigenlijk is het helemaal niet nodig dat die hier is als wij er zijn."
Ook bij commandant Valeri Gusak moet je niet aankomen met denigrerende opmerkingen. Kozakken zijn trots. "Het maakt je bijzonder. Iedereen herkent dat je een kozak bent, érkent het. En dat voelen we." Maar wat is dat eigenlijk, een kozak? "Een kozak vecht in de hitte van de strijd, een kozak houdt de herinnering aan zijn voorvaderen levend en een kozak treedt in de voetsporen van hun ideeën," aldus Gusak.
Nationale garde
Voorlopig zullen Moskouse kozakken het met de herinneringen aan hun heldhaftige verleden moeten doen, want ook als ze in het stadscentrum ingezet worden zullen hun bevoegdheden vooralsnog beperkt blijven. Dat weerhoudt Roman Lynshin er niet van om te mijmeren over de toekomst. "Een rol voor de kozakken in de Russische strijdkrachten? Een nationale garde, laten we het zo noemen. Jazeker, er is een sterke wens, een groot verlangen om het zover te laten komen."