NOS NieuwsAangepast

Column: Poppetjes

Tijdens de kabinetsformatie schrijft politiek verslaggever Xander van der Wulp wekelijks een column, waarin hij de politieke gebeurtenissen van commentaar voorziet en een kijkje geeft achter de schermen.

Elke dag komen Mark Rutte en Diederik Samsom na een paar uur onderhandelen even naar buiten om te zeggen dat ze niets gaan zeggen. Radiostilte. Het is week 4 van de gesprekken tussen VVD en PvdA. Samsom vertelt dagelijks heel vrolijk dat hij in het belang van de onderhandelingen het best zijn mond kan houden. Bij de tweede vraag zegt hij lachend: 'Hoe langer we doorgaan, hoe pijnlijker het wordt. Zullen we ophouden, jongens?' Dan wandelt hij weer naar binnen, naar zijn werkkamer in de PvdA-vleugel van de Tweede Kamer. Had hij nou al gezegd dat het allemaal in het belang van de onderhandelingen is? Bij het weglopen, kijkt hij nog een keertje om: 'In het belang van de onderhandelingen, sorry!' Rutte speelt het toneelstuk met de pers met minder plezier, soms zelfs met chagrijn. Hij groet ons nog wel vriendelijk, maar elke vraag is overbodig: 'Luister, ik kom alleen beleefdheidshalve naar buiten, omdat u hier zo staat, maar u weet dat ik niets kan zeggen.'

Namenspel

Wat doen journalisten als ze op het Binnenhof staan te wachten? We houden ons onder andere bezig met de poppetjes, het Grote Politieke Namenspel. Wie komen er in aanmerking voor een post in het kabinet-in-wording? Alle journalisten hebben wel een lijstje. Als je als politicus eenmaal op één van die lijstjes terecht komt dan ben je in de race, je naam is tenslotte genoemd. Iedereen hoort wel eens wat, iedereen vertelt wel eens wat. Zo doen veel namen de rondte, ook de gekste geruchten verspreiden zich snel. Naar verwachting komen er weer 12 ministers, eerlijk verdeeld tussen VVD en PvdA. De enige die zeker is van zijn plek is premier Rutte. Over alle andere posten zal tot het allerlaatste moment gespeculeerd worden. Als bijvoorbeeld één kandidaat de klus aan zich voorbij laat gaan, kan alles weer gaan schuiven. Toch is er al best veel duidelijk.

Vertrouwelingen

De ministersploeg van de VVD zal opnieuw bestaan uit vertrouwelingen van Rutte. Alle ministers die in het vorige kabinet zaten willen door. Ze zijn nog maar net begonnen, horen we. Eigenlijk zijn ze pas net ingewerkt, vertellen ze ons. Toch zal er wel wat veranderen in het nieuwe kabinet. Stef Blok, deze keer de partner van Rutte tijdens de formatiegesprekken, zal waarschijnlijk een plek krijgen in het nieuwe kabinet. Verder lijken de ministers Henk Kamp (nu informateur), Edith Schippers en Melanie Schultz zeker van hun plek. Welke ministeries ze krijgen is nog onduidelijk. De kandidaten zijn tot op zekere hoogte multi-inzetbaar. Krijgt de VVD straks het ministerie van Defensie, dan zullen ze in het vaste groepje gaan kijken wie het best bij dat ministerie past. Ivo Opstelten en Uri Rosenthal lijken te moeten vrezen voor hun plek. Twee jaar geleden waren de heren nog steunpilaren voor de jonge premier Rutte, nu heeft hij ze in die functie niet meer nodig. Beiden naderen de leeftijd van 70 jaar en de volgende generatie staat te trappelen.

Diep in de ogen

Vooral Opstelten is voorlopig niet van plan zich bij een afscheid neer te leggen. Hij vecht als een leeuw voor zijn plek. Elke journalist die over een mogelijk afscheid begint, krijgt van Opstelten het verzoek hem eens diep in de ogen te kijken: 'Kijkt u eens goed. Hier staat iemand die net is begonnen. Ik ben nog lang niet klaar.' Als Opstelten zijn gevecht verliest, vult Fred Teeven de ministersploeg aan. Er is wel ruimte voor enkele nieuwe staatssecretarissen. Hoogstwaarschijnlijk zal Halbe Zijlstra de nieuwe fractievoorzitter worden. Hij zal die rol wat meer kleur geven dan Blok deed. Dat is nodig want Samsom blijft in de Tweede Kamer en de VVD zal willen voorkomen dat het daar een onemanshow wordt.

Vice-premier

Dagelijkse afmelding

We zullen het nog wel een paar weken over de poppetjes kunnen hebben. Ik ben zelf inmiddels toe aan bierviltje nummer 5. Rutte en Samsom reageren op geen enkele naam. In het belang van de onderhandelingen, uiteraard. Toch wandelen ze elke dag weer even bij ons langs: 'Dit is mijn dagelijkse afmelding. Voor vandaag zit het erop. Ik kan u niks vertellen. Als het klaar is hoort u alles. Tot die tijd hoort u niks.'

Xander van der Wulp

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl