Wat wil Murdoch met de Eredivisie?
Door correspondent Arjen van der Horst
The man who owns the news.
Zo wordt Rupert Murdoch wel genoemd. Maar de mediamagnaat kan evengoed "the man who owns sport" als bijnaam hebben. Het is sport dat hem heeft groot gemaakt.
Murdoch, telg van een Australisch uitgeversgeslacht, maakte naam als brutale persbaron in Australië en later Groot-Brittannië. Hij veroverde het Verenigd Koninkrijk met kranten als The Sun, The Times, Sunday Times en de, inmiddels opgeheven, News of the World.
Met zijn tabloids kon hij reputaties maken of breken. Politici respecteerden en vreesden de macht van de Murdochs en deden alles om bij hem in de gunst te komen. Van Margaret Thatcher tot en met David Cameron, de lijntjes met Downing Street waren altijd erg kort.
Sky Television
Kranten maakten hem machtig, maar met sport werd hij rijk. Murdoch sloeg zijn slag eind jaren tachtig met zijn betaalzender Sky Television. Murdoch snapte al snel dat de lancering van de eerste Astra-satelliet enorme potentie bood voor tv-zenders. Omroepen waren niet langer van kabels of etherfrequenties afhankelijk. Voortaan kon je ook televisiesignalen ontvangen met kleine satellietschotels.
Met de satelliet was betaaltelevisie geboren in Groot-Brittannië. Murdoch had geen makkelijke start. Er was nog geen markt voor betaalzenders en decoders. De decoders waarmee consumenten de kanalen konden ontvangen, moesten zelfs nog uitgevonden worden. Bovendien had Murdoch sterke concurrentie van British Satellite Broadcasting (BSB) die ook een betaalzender was begonnen.
De eerste jaren leed Murdoch forse verliezen met Sky Television, maar na de fusie met BSB tot BSKyB nam betaaltelevisie een hoge vlucht. De motor achter dit succes waren de voetbalrechten waarvoor Murdoch enorme bedragen betaalde. Begin jaren '90 betaalde Murdoch 300 miljoen pond voor de rechten van de Premier League. Dit jaar betaalde BSKyB 2,3 miljard pond om voetbal de komende drie jaar uit te kunnen zenden.
Commercieel succes
Murdochs miljarden hebben tot een revolutie in de sport en de media geleid. De Premier League werd commercieel een groot succes. Engelse clubs, die tot midden jaren negentig voornamelijk Britse spelers inzetten, kregen de beste voetballers uit de hele wereld.
Tegenover het grote geld stonden wel harde voorwaarden. Voetbal moest zich aanpassen aan de televisieprogrammering. Traditioneel voetbalden alle Engelse voetbalclubs op zaterdag om 16.15. Nu zijn de wedstrijden uitgesmeerd over vier verschillende dagen op verschillende tijdstippen.
Dankzij sport werd betaaltelevisie een succes. Murdoch heeft altijd gezegd dat hij de voetbalrechten als "een stormram" gebruikt om betaaltelevisie aan de man te brengen. Midden jaren negentig waren er 3 miljoen Britse abonnees. Inmiddels heeft BSkyB ruim 11 miljoen betalende klanten. Het stelde Murdoch in staat zijn tv-activiteiten uit te breiden naar drama, entertainment en film.
Cash cow
BSkyB is de grote "cash cow" voor Murdoch. Dit jaar maakte het bedrijf 1,2 miljard pond winst. Geen wonder dat Murdoch, die nu nog een aandeel van 39 procent heeft in BSkyB, vorig jaar het bedrijf volledig probeerde over te nemen.
Dan begrijp je ook wat Murdoch in Nederland probeert te doen. Je kan je afvragen of zijn News Corporation de vele honderden miljoenen kan terugverdienen met een kleine competitie als de Eredivisie. Maar bij Murdoch is er altijd het grote plan. Tot nu toe zijn alle pogingen om betaaltelevisie op grote schaal in Nederland in te voeren mislukt. Murdochs stormram zal daar verandering in proberen te brengen.