Weer privéfoto's Musserts gevonden

Door redacteur Stijn Wiegerinck

In het Nationaal Archief in Den Haag zijn nieuwe privéfoto's van de familie Mussert gevonden. Ze tonen Anton Mussert en zijn vrouw Rie Witlam bij het verlovingsfeest van een nichtje met een Duitse SS'er.

Op de foto's is ook de kaart te zien, waarvan een origineel deze week opdook in het Regionaal Archief Nijmegen. Het zat in een collectie foto's en brieven van Anton Mussert. Onduidelijk was, wat de kaart voorstelde. Het blijkt de menukaart van het diner bij het verlovingsfeest te zijn.

Mary Mussert

Het nichtje van Anton Mussert heette Mary Mussert (1920-2010), een dochter van Antons oudste broer Jo Mussert. Haar vader, die in mei 1940 overleed, had weinig op met de partij van zijn broer. Haar moeder, Dora van der Kaaij, stond er helemaal achter.

Zij stimuleerde haar kinderen om bij de Jeugdstorm, de NSB en de SS te gaan. Mary werd in 1936 lid van de Nationale Jeugdstorm, de jongerenbeweging van de NSB-jongerenbeweging en in november 1940 partij-lid.

SS-verloofde

Het jaar daarop leerde zij SS-onderofficier Hans Büssecker kennen. Hij kwam uit Heidelberg. Ze werd smoorverliefd. Het stel verloofde zich op vrijdag 20 februari 1942, zo blijkt uit een telegram in het Nationaal Archief.

Het feest was op het NSB-kindervakantieoord De Westerhelling, waar Mary op dat moment leidster was. Anton Mussert en zijn vrouw waren de eregasten.

Menukaart

Het justitiedossier van Mary Mussert in het Nationaal Archief bevat foto's van de feestelijkheden. Op een foto is een menukaart te zien, met als datum: 21 Sprokkelmaand 1942. Sprokkelmaand is de NSB-naam voor de maand februari.

De menukaart lijkt sprekend op de kaart die deze week in Nijmegen opdook. De tekening linksboven is anders. Maar op de achterkant van de kaart uit Nijmegen staan de namen van Anton Mussert, Rie Mussert, Mary Mussert, Hans Büssecker en Th. Mussert van der Kaaij (de moeder van Mary): precies die personen die op de foto's naast elkaar zitten.

Met de verloving is het slecht afgelopen. In december 1942 schrijft Mary aan haar broer, die ook Hans heette, dat zij zich ongerust maakte. Ze had nog nooit 'zolang' niets meer van haar verloofde gehoord. Zou hij gesneuveld zijn? De relatie is in ieder geval beëindigd. Anderhalf jaar later trouwt ze met een NSB'er.

Na de oorlog

Na de oorlog bleef de familie Mussert-Van de Kaaij vierkant achter oom Anton staan. "Ze kregen een bepaalde blik in hun ogen als het over Anton ging, alsof het de Messias was," zei een aangetrouwd familielid in 2008 tegen de NOS. "Het Nederlandse volk zou op een dag wel tot het inzicht komen dat het een groot man was geweest. Zij hadden het bij het rechte eind, alleen het Nederlandse volk dwaalde nog," zei ze.

Mary Mussert was het laatste nog levende kind van Jo Mussert en Dora van de Kaaij. Het ligt voor de hand dat de privébrieven en -foto's, die deze week in Nijmegen opdoken, van deze kant van de familie afkomstig waren. Maar zeker is dat niet.

Bronnen: Nationaal Archief / CA Bijzondere Rechtspleging, 2.09.09, inv. nr. 57410 M.F.C. Mussert Nationaal Archief / CA Bijzondere Rechtspleging, 2.09.09, inv. nrs. 107831 en 880605 H. Mussert

Interview van de auteur met voormalige echtgenote van P.C. Mussert, februari 2008