Weinig animo Franse campagne
Door buitenlandredacteur Hans Brom
Tweederde van de Fransen, schreef Le Monde, vindt de campagne voor de presidentsverkiezingen oninteressant. Vrij alarmerend, zou je zeggen, dat zo'n grote groep zo weinig belangstelling kan opbrengen voor een hoogtepunt in het democratisch leven.
Uit Frans onderzoek naar de achtergronden van de desinteresse blijkt dat het te veel gaat over zaken, waar de burger weinig van snapt, zoals de eurocrisis en de daaraan gekoppelde economische crisis in Europa.
De kiezer zegt het debat te missen over de koopkracht, de pensioenen en het huisvestingsbeleid, belangrijke zaken uit het dagelijks leven. Ook blijkt uit dat onderzoek dat kiezers zich nauwelijks aangesproken voelen omdat, vinden ze, de kandidaten over hun hoofden heen zich vooral tot elkaar richten.
Panel
Om de ontwikkelingen van binnenuit te kunnen volgen heeft de NOS aan een panel van vijf Nederlanders in Frankrijk gevraagd zo af en toe commentaar te geven op de campagne en de kandidaten.
Deze keer zijn dat Arthur Schoonderwoerd, musicus die in Besançon woont, en Jan de Boer, dichter/kunstenaar in de Languedoc. Ook Herman Mostermans, wijnhandelaar in Bordeaux, vroegen we om zijn mening. Alle drie wonen en werken al vele jaren in Frankrijk.
Over een ding zijn ze het eens: Franse kiezers wenden zich steeds meer af van de politiek.
Volgens De Boer "herhalen de kandidaten eindeloos hetzelfde verhaal en dat blijft niet eeuwig interessant". "Ook door het grote aantal corruptie- en omkopingsschandalen en het clientelisme, zowel bij links als bij rechts, is de bestuurder aan het vervreemden van de burgers."
Mostermans denkt dat de kiezer is uitgekeken op de eeuwige beloftes die toch niet worden waargemaakt. "Iedereen weet dat het niet kan wat er wordt gezegd. Aanvankelijk geloofde men daar nog wel in, maar dat vertrouwen is aan het wegebben."
Problemen van alledag
Schoonderwoerd heeft de indruk dat de politici weinig oog hebben voor de problemen van alledag. "Het leven in Frankrijk is heel duur. Als ik in Besançon naar de Chinees ga, kost me dat 20 euro. Doe ik dat hier net over de grens in Duitsland, dan reken ik 10 euro af. Een beetje behoorlijke Franse hotelkamer kost 60 euro, een vergelijkbare Duitse kamer de helft. Maar de prijzen blijven hoog en de koopkracht neemt af."
Het is niet alleen dat het debat de kiezer weinig boeit, het lijkt er ook op dat de kandidaten niet erg serieus worden genomen. De Boer: "Hollande staat voor in de peilingen, niet omdat hij zo'n grote aanhang heeft, maar omdat er een enorme anti-Sarkozystemming heerst. Heel veel mensen hebben schoon genoeg van hem. Hij mist een toekomstvisie en blijft vaag over zijn plannen. En de voorstellen die hij doet, zijn vaak niet haalbaar. Zoals het heronderhandelen van het Schengenverdrag."
Hollande lijdt aan hetzelfde manco, vindt Mostermans. "Hij heeft het alleen maar over de grote lijn. Nooit worden zijn plannen concreet. En lanceert hij een concreet plan, zoals een belasting op de inkomens boven de 1 miljoen euro, dan stelt dat weinig voor. Er zijn hooguit een paar duizend mensen in Frankrijk die meer dan een miljoen verdienen, dus het brengt nauwelijks iets op."
Kalme scheidsrechter
Schoonderwoerd denkt dat het succes van Hollande te danken is aan de rust die hij uitstraalt. "Hij is nooit aggressief, speelt de rol van de kalme scheidsrechter. Sarkozy is een president die aan partijpolitiek doet. Fransen vinden dat zoiets niet kan, dat een president boven de partijen moet staan. Hollande past veel beter in dat beeld."
Zoals bij Sarkozy veel stemmen worden afgesnoept door het extreem-rechtse Front National, zo heeft Hollande veel te duchten van de kleine linkse partijen. "Het Front de Gauche bijvoorbeeld is heel effectief", zegt Schoonderwoerd. "Hun kandidaat Jean-Luc Mélenchon staat steeds beter in de peilingen. Hij komt over als een aardige man. Zeker toen hij tegenover Marine Le Pen zat. Zij weigerde met hem in debat te gaan en daarmee won hij veel sympathie. De populariteit van Mélenchon kan een probleem worden voor Hollande."
"Op de rechterzijde", vindt Mostermans, "zal de populariteit van Le Pen niet een heel groot probleem voor Sarkozy worden. Ze haalt wel 15 tot 20 procent van de stemmen, maar speelt verder niet zo'n grote rol. Sarkozy kan in de tweede ronde toch op een groot deel van haar aanhang rekenen."
Gescheiden
"Opmerkelijk is wel", zegt De Boer, "dat Le Pen steeds populairder wordt bij vrouwen. Het spreekt aan dat ze als gescheiden moeder met twee kinderen ook nog een partij leidt en presidentskandidaat is. En dat ze goed uit haar woorden komt".
De Boer denkt dat rechts zich al heeft verzoend met het verlies van hun kandidaat Sarkozy. "Er wordt daar gedacht, we gaan moeilijke jaren tegemoet, met bezuinigingen nog veel meer impopulaire maatregelen. Laat links dat klusje maar opknappen. Als dat voorbij is, over 5 jaar, dan zijn wij weer aan de beurt."