De bloedige aanslagen van Boko Haram

Bij bomaanslagen in Nigeriaanse steden Abuja en Jos vielen gisteren meer dan 30 doden. Ze zijn opgeëist door de radicale moslimbeweging Boko Haram.

Boko Haram is een radicale islamitische groepering die in Nigeria een islamitische staat wil stichten met strikte toepassing van de sharia. De groep wil daarvoor op gewelddadige wijze de Nigeriaanse regering ten val te brengen. Het noorden van Nigeria is - in tegenstelling tot het christelijke zuiden - islamitisch en de sharia wordt er al toegepast, maar volgens de Boko Haram-beweging niet radicaal genoeg.

Onderwijs

Letterlijk betekent Boko Haram 'Westers onderwijs is verboden'. Die naam gaat terug tot de negentiende eeuw, de glorietijd van het machtige islamitische 'kalifaat van Sokoto' – toentertijd één van de belangrijkste islamitische machtscentra in West-Afrika. Met de komst van de Britten kwam daar een einde aan en werd een Westers systeem in Nigeria geïntroduceerd. Boko Haram vindt het huidige Nigeria te Westers en verkiezingen en seculier onderwijs in strijd met de islam.

De charismatische leider Mohammed Yusuf heeft Boko Haram in 2002 opgericht als een soort commune die predikte tegen de grootschalige corruptie in Nigeria. In 2009 is de beweging sterk geradicaliseerd. In dat jaar gebruikt de Nigeriaanse regering grof geweld om de fundamentalistische beweging weg te vagen. Mohammed Yusuf wordt door het Nigeriaanse leger gearresteerd en geëxecuteerd.

Al-Qaida

Zijn dood betekent echter niet het einde van Boko Haram. Integendeel, veel Boko Haram-leden vluchten na de executie van hun leider naar het buitenland waar ze contact maken met lokale fundamentalisten. De huidige banden van de groep zijn niet helemaal duidelijk, maar het is zeer waarschijnlijk dat de groep banden heeft met al-Qaida in de Islamitische Maghreb en met al-Shabaab in Somalië.

Na de dood van Mohammed Yusuf is er niet een duidelijke nieuwe leider opgestaan. De rechterhand van Yusuf, Abu Mohammed Abubakar Bin Shekau heeft nu officieel de leiding, maar hij treedt niet veel naar buiten. Abu Qaqa is de woordvoerder van de beweging. Hij maakte ook bekend dat Boko Haram achter de bomaanslagen van Eerste Kerstdag zit.

Gevaarlijk

De gevaarlijke beweging Boko Haram heeft de afgelopen jaren een lange reeks aanslagen gepleegd, onder meer op overheidsgebouwen en kerken. In augustus pleegde de beweging een aanslag op een kantoor van de Verenigde Naties in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja. Daarbij kwamen 24 mensen om het leven.

Vorig jaar kwamen bij een serie bomaanslagen op Kerstavond in de stad Jos 32 mensen om. Door de banden met onder meer al-Qaida, heeft Boko Haram betere explosieven en zijn de leden beter getraind.

Steun

Boko Haram profileert zich als een beweging die strijdt voor rechtvaardigheid en tegen de wijdverbreide corruptie in Nigeria en daarmee kan de beweging rekenen op veel steun.

Tegelijkertijd vallen er veel onschuldige slachtoffers door het geweld van de groep. Maar die onschuldige slachtoffers vallen ook bij het grof geweld dat de Nigeriaanse regering gebruikt om Boko Haram te vernietigen. Het extreem gewelddadige optreden van de regering, leidt weer tot extra steun voor Boko Haram.