Acteur Rijk de Gooyer (85) overleden

Acteur Rijk de Gooyer is thuis in Amsterdam op 85-jarige leeftijd overleden. Hij leed al geruime tijd aan alvleesklierkanker.

In de jaren 70 en 80 schitterde De Gooyer in vrijwel alle producties van eigen bodem. "Een Nederlandse speelfilm is pas een Nederlandse speelfilm als Rijk de Gooyer erin meespeelt", zei Simon Carmiggelt daarover. Zijn bekendste filmrol was die van SS'er Breitner in de film 'Soldaat van Oranje'.

Aangever

Rijk de Gooyer begon zijn carrière hand in hand met Johnny Kraaijkamp. Sinds de jaren 50 waren ze een succesvol duo: De Gooyer als aangever en Kraaijkamp als de clown. Ze hadden veel televisieshows, zoals 'Een paar apart', 'De weekendshows' en 'Johnny en Rijk'.

Na vijftien jaar beëindigden ze de samenwerking en gingen ze apart verder.

Kalf uit het raam

In 1982 kreeg Rijk de Gooyer een Gouden Kalf voor zijn hele oeuvre. Tussen 1978 en 1985 speelde hij in maar liefst twintig Nederlandse films, waaronder 'Grijpstra en de Gier', 'Naakt over de schutting', 'Hoge hakken, echte liefde' en 'Een vlucht regenwulpen'. Voor de films 'Hoogste tijd' en 'Madelief: krassen in het tafelblad' kreeg hij Gouden Kalveren voor beste acteur.

In de jaren 90 vond De Gooyer een nieuwe partner in Maarten Spanjer, op televisie maar ook in reclamespotjes. Kreten als 'Foutje, bedankt' en 'Paturain, da's pas fijn' zijn van hem.

In het NCRV-programma 'Taxi' (met Maarten Spanjer als taxichauffeur) gooide hij het Kalf dat hij kreeg voor 'Madelief' uit het raam, omdat hij de uitreiking een armetierige vertoning vond.

Spion

Behalve acteur was Rijk de Gooyer ook spion, zo werd in 2002 bij het verschijnen van het boek 'Rijk, de negen levens van de Gooyer' bekend.

Tijdens de Koude Oorlog spioneerde hij twee jaar voor de Amerikaanse inlichtingendienst CIA.

In 1959 vertrok hij naar West-Berlijn om er de befaamde acteursopleiding UFA te gaan volgen. De Nederlandse BVD vroeg De Gooyer of hij er niet wat informatie over het communisme wilde verzamelen. Acteurs en priesters die in die periode naar Oost-Duitsland vertrokken, werd vaker gevraagd om daar rond te kijken.

Eén keer per week vertelde De Gooyer de Amerikanen wat hij had ontdekt. Bij toeval kwam hij ook DDR-topman Walter Ulbricht tegen, tot vreugde van de CIA én van hemzelf.

Naast spion was De Gooyer ook de originele vertolker van één van de twee volksliederen van Utrecht: Als ik boven op de Dom kom. Hij nam het lied op in 1956. De groep Carrea nam er zo'n vijftig jaar later ook een rockversie van op. Het tweede volkslied van Utrecht is overigens Utreg m'n stadsie van Herman Berkien.

Gezondheid

De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Amsterdam. Door een kwakkelende gezondheid kwam zijn carrière na 2005 op een laag pitje te staan.

Hij speelde zijn laatste filmrol in 2009 in de film 'Happy End' van Frans Weisz. De film is een vervolg op 'Qui Vive' (2001).