Het Veem: creatieve vrijplaats aan het IJ

U kent ze wel: die lege fabriekshallen, afgedankte pakhuizen. Ze zien er vaak niet uit. Om verdere verloedering van de wijk te voorkomen, worden ze soms omgedoopt tot zogenoemde broedplaatsen; plekken waar kunstenaars en jonge ondernemers hun creativiteit de vrije loop kunnen laten. Deel 2 van een serie over de economische betekenis van broedplaatsen.

Door economieverslaggever Jeroen Schutijser

Een ongelooflijk mooi historisch gebouw is het: Het Veem aan het Amsterdamse IJ. Een voormalig pakhuis van 10.000 vierkante meter waar ooit, in de koloniale tijd, koffie, thee, tabak, cacao en cocabladeren werden op- en overgeslagen. In 1980 kwam het leeg te staan. Het moest afgebroken worden (voor de aanleg van een weg richting centrum), maar krakers voorkwamen dat de sloophamer een eind maakte aan Het Veem.

Al snel trokken - door de lage huur - allerlei kunstenaars en bedrijfjes in het enorme complex, inmiddels 'pareltje van creatief Amsterdam' genoemd. Een broedplaats was geboren. Paul van Soomeren, initiatiefnemer: "In Het Veem vind je nu een hele mix van oud, jong, rijk en arm." Van Soomeren kwam zelf als een van de eersten in Het veem met zijn DSP-adviesbureautje. "Dat bureautje is nu uitgegroeid tot een bedrijf met 60 mensen."

Steunen

Een drukker, een onderzoeksbureau, een fotograaf, radiomakers, theatermakers, een lijstenmakerij; wat zit er niet in Het Veem? De mensen produceren, en steunen elkaar in moeilijke tijden. Levert het de economie ook wat op? Van Soomeren: "We moeten niet alleen naar geld kijken. Als je dat wel doet, levert dit gebouw behoorlijk wat op."

Elisabeth Ruijgrok van Witteveen+Bos heeft zelfs onderzoek gedaan naar de economische waarde van broedplaatsen. "Want ze kosten een duit, en wij wilden weleens weten wat ze opleveren. Nou, d'r komt meer uit dan dat er ingaat." Zo leveren broedplaatsen vaak huur op. Ruijgrok: "De gebouwen worden weer gebruikt dus wordt er huur betaald. En je merkt gewoon dat de ene werkplek werk aanzuigt, ook buiten de broedplaats. De omgeving wordt er beter van."

Sociale controle

Broedplaatsen leveren ook maatschappelijke baten op. "Uit ons onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld het aantal zakkenrolincidenten afneemt. Kortom, de criminaliteit in de buurt neemt af door meer sociale controle. Het wordt dus veiliger." Haar eindconclusie: broedplaatsen zijn goed voor onze welvaart.