Techbedrijf OpenAI verandert koers, technologiedirecteur stapt op

• Olivier de Neve

Technologiebedrijf OpenAI is van plan de bedrijfsstructuur op de schop te nemen. De maker van chatbot ChatGPT wil zich definitief omvormen van een stichting naar een bedrijf met winstoogmerk, meldt persbureau Reuters.

Rond hetzelfde moment dat dit nieuws bekend werd, maakte de technologiedirecteur van OpenAI, Mira Murati, op X bekend weg te gaan bij het kunstmatige-intelligentiebedrijf. Ze zegt dat te doen om "tijd en ruimte te maken voor mijn eigen zoektocht".

Richtingenstrijd

Murati was 6,5 jaar werkzaam bij OpenAI, waarvan ook heel even als de hoogste baas. Dat gebeurde in november vorig jaar, toen topman Sam Altman werd ontslagen door de raad van toezicht. Het was een van de vele ontwikkelingen tijdens enkele crisisweken binnen het bedrijf. Uiteindelijk keerde Altman binnen een week weer terug als topman, onder druk van investeerder Microsoft.

De onrust vorig jaar kwam voort uit een richtingenstrijd binnen het bedrijf. Een deel van de OpenAI-top wilde meer tempo in technologische ontwikkeling en meer focus op winstgevendheid, een ander deel pleitte juist voor veiligheid en zorgvuldigheid.

Naast Murati vertrekken nu ook twee hooggeplaatste onderzoekers bij OpenAI. Daarmee zijn ze niet de eersten: afgelopen maanden gingen medeoprichters Ilya Sutskever en John Schulman ook al weg. Medeoprichter Greg Brockman kondigde vorige maand aan de komende tijd een sabbatical te nemen.

De recente uittocht valt moeilijk los te zien van de nieuwe koers van het AI-bedrijf. OpenAI begon in 2015 nog als een stichting, met als doel "de samenleving te beschermen tegen oncontroleerbare AI-systemen". Nu wil het dus een bedrijf met winstoogmerk worden, waarin de stichting nog wel bestaat, maar nog slechts een minderheidsaandeel heeft.

Volgens Reuters koerst het bedrijf af op een nieuwe investeringsronde, waarmee het 6,5 miljard dollar (zo'n 5,8 miljard euro) hoopt op te halen. Daarmee wordt de AI-onderneming gewaardeerd op zo'n 150 miljard dollar. Ter vergelijking: in 2021 was OpenAI nog 14 miljard dollar waard. Techbedrijven als Apple en chipfabrikant Nvidia zouden interesse hebben om te investeren in de onderneming.

Bij de nieuwe investeringsronde zou topman Sam Altman ook 7 procent van de aandelen (ter waarde van omgerekend 9,3 miljard euro) krijgen.

o1

Volgens Jelle Zuidema, universitair hoofddocent natuurlijke taalverwerking aan de UvA, zal er ondanks de nieuwe ontwikkelingen weinig veranderen aan de werkwijze van de onderneming. "OpenAI gedroeg zich al als een bedrijf met winstoogmerk. De hoge marktwaarde van de AI-technologieën oefent enorme druk uit op bedrijven om de grenzen op te zoeken."

Een paar weken geleden lanceerde het bedrijf o1, het naar eigen zeggen "eerste AI-model dat zelf kan redeneren". Zuidema: "OpenAI had heel hard een nieuwe aandachtstrekker nodig, om een nieuwe financieringsronde mogelijk te maken. Dat is ze gelukt: met o1 hebben ze iets afgeleverd dat mensen verrast. Maar ze hebben er niks fundamenteels mee opgelost. o1 is een veel kostbaarder model dan vorige modellen, omdat het ook tijdens het gebruik veel rekentijd nodig heeft. Het levert knappe redeneervoorbeelden op, maar ook nog steeds soms grote fouten."

Als wetenschapper zegt hij heel bezorgd te zijn over de nieuwe ontwikkelingen. "Toen ChatGPT en beeldgeneratoren verschenen, hebben wij als wetenschappers meteen gewaarschuwd. Met kunstmatig gegenereerde beelden, teksten en geluid, is het moeilijk om nep nog van echt te onderscheiden. Daar heb je watermerken voor nodig, maar er zijn helaas commerciële motieven om dat niet te doen."