Publicatie rapport Partygate aanstaande: Boris Johnson noemt het een 'heksenjacht'
Aan beide kanten van de Atlantische Oceaan horen we controversiële en charismatische ex-leiders praten over een 'heksenjacht' en een 'samenzwering' tegen hen. De parallellen tussen Donald Trump en Boris Johnson zijn deze week moeilijk te negeren.
Terwijl Trump in de VS de federale aanklacht "belachelijk" en "ongegrond" noemt, bestempelt Johnson een parlementaire onderzoekscommissie als een 'volksgericht' en een 'heksenjacht'.
Volgens beide mannen zitten niet zij, maar de rechters en onderzoekscommissies ernaast. Die zijn bevooroordeeld, of bezig met een plot om ze te ruïneren.
Keer op keer weten deze flamboyante mannen de krantenkoppen te domineren en de bevolking te polariseren. En om zichzelf te redden blijken ze bereid het vertrouwen in pijlers van de democratische samenleving te ondermijnen en beschadigen: Trump toont zijn minachting voor de rechtstaat, Johnson trekt de integriteit van de brede parlementaire commissie die zijn rol bij 'Partygate' onderzocht in twijfel.
Drie tussentijdse verkiezingen
Vandaag of morgen in Londen worden de conclusies van het Partygate-onderzoek verwacht. Boris Johnson kreeg vrijdag al inzage in het rapport, op basis waarvan hij besloot voor de 'nucleaire optie' te gaan en zijn parlementszetel op te geven. Met zijn ontslag zadelt hij de Conservatieve Partij op met drie tussentijdse verkiezingen, in drie kiesdistricten: dat van hem, en twee van trouwe volgelingen die samen met hem opstapten.
De onderzoekscommissie, bestaande uit parlementariërs van de Conservatieve Partij en Labour, onderzocht de afgelopen maanden of Johnson opzettelijk loog tegen het parlement over de borrels in Downing Street tijdens de coronapandemie, terwijl van gewone Britten toen geëist werd dat ze alleen thuis bleven. Van deze borrels doken later foto's op in de Britse pers.
De conclusies waren de afgelopen dagen nog niet openbaar, maar blijkbaar waren ze zo negatief dat Johnson besloot om zelf op te stappen en verdere vernedering in het Lagerhuis te voorkomen. Een strategie waarmee hij parlementariërs en kiezers de kans ontneemt hem weg te stemmen, en waarmee hij zichzelf kan blijven profileren als slachtoffer van de commissie.
'Ik loog niet'
In Johnsons ontslagbrief van duizend woorden betichtte hij de onderzoekscommissie ervan "vastbesloten" te zijn hem er uit te werken. Ze zouden op een "zorgelijke" en "ondemocratische" manier te werk zijn gegaan. "Ik loog niet, en ik geloof dat de commissie dat diep vanbinnen zelf ook weet."
Johnson bekritiseerde in zijn brief ook de regering van zijn opvolger Rishi Sunak, die volgens hem niet de beloftes van Brexit naleeft waar 17 miljoen Britten voor kozen. Na de grote verkiezingszege die Johnson in 2019 voor de Conservatieve Partij behaalde, staat de partij er volgens hem bar slecht voor.
De vraag is of er nu inderdaad een einde komt aan een van de turbulentste politieke carrières van het Britse naoorlogse tijdperk. Dit is immers de man die jarenlang de gevestigde orde in Westminster op zijn kop zette. En het voor elkaar kreeg het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie te trekken.
Politiek uitgespeeld?
Een politieke comeback lijkt voor Johnson niet waarschijnlijk. "Het is zeer droevig dat ik het parlement verlaat, in ieder geval voor een tijd", schrijft hij in zijn ontslagbrief.
Maar dat Johnson echt politiek uitgespeeld is, geloven maar weinig mensen. Zal hij een doorstart maken met een nieuwe partij, zo wordt gespeculeerd, of na de verkiezingen volgend jaar zichzelf als oppositieleider opwerpen? Of kiest hij ervoor zijn charme, humor en overtuigingskracht te gebruiken in het internationale lezingencircuit, waarmee hij afgelopen jaar al miljoenen wist te verdienen? Johnson zal hoe dan ook, binnen of buiten de muren van Westminster, voor politieke opschudding blijven zorgen.
