Paus waarschuwt Hongaren voor nationalisme, vraagt begrip voor migranten

Paus Franciscus heeft in een toespraak tot de Hongaarse premier Orbán en andere regeringsfunctionarissen gewaarschuwd voor de gevaren van het opkomend nationalisme. Hij vroeg de Hongaarse regering, die een populistisch-nationalistische koers vaart, om als "ware christenen" de grenzen te openen voor migranten uit Afrika en het Midden-Oosten. Hij veroordeelde het strikt najagen van de eigen nationale belangen, een punt waarop hij al vaker in botsing kwam met Orbán.

De paus riep op de geest van het Europa van na de Tweede Wereldoorlog terug te winnen, waarbij landen over hun nationale grenzen heen gingen kijken om samen een groter idee te realiseren.

Verder stond het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk in zijn toespraak stil bij de oorlog in Oekraïne, dat aan Hongarije grenst. Hij hekelde de "kinderachtige oorlogszucht" en vroeg om "creatieve manieren" te bedenken om de oorlog te beëindigen.

Relatie gespannen

De relatie met Orbán is gespannen. In het verleden heeft de paus geen geheim gemaakt van zijn ongenoegen over de Hongaarse weigering om niet-westerse asielzoekers op te nemen. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft Hongarije wel de grens opengezet voor Oekraïense vluchtelingen.

Maar de Hongaarse regering geeft geen militaire hulp aan Kyiv, handhaaft de sterke economische banden met Rusland en weigert de NAVO toegang tot het Hongaarse luchtruim om goederen naar Oekraïne te brengen.

Wandelstok

Eerder vandaag arriveerde de 86-paus in Boedapest voor zijn eerste buitenlandse bezoek sinds hij vorige maand met bronchitis in het ziekenhuis werd opgenomen. Hij beweegt zich veelal in een rolstoel vanwege knieproblemen, maar liep met alleen de hulp van een wandelstok uit het vliegtuig naar de delegatie die hem op stond te wachten.

Franciscus bracht in 2021 een bliksembezoek aan Hongarije tijdens een tussenlanding op weg naar Slowakije, en droeg toen in de hoofdstad een mis in de openlucht op. Hij komt naar eigen zeggen opnieuw om "de mensen die hem zo na aan het hart liggen" terug te zien. Ruim 60 procent van de Hongaren is rooms-katholiek. Hij noemde het bezoek van tevoren "een reis naar het midden van Europa, waar de ijzige wind van de oorlog wordt gevoeld."

Gratie voor rechtsextremisten

In een opmerkelijk gebaar heeft de Hongaarse president Katalin Novák ter gelegenheid van het pausbezoek gratie verleend aan een aantal veroordeelde rechtsextremisten. Zij is net als premier Orbán lid van de regerende Fidesz-partij. Onder de vrijgelaten gevangenen is György Budahazy, leider van de ultranationalistische groepering Pijlkruisers

Ook negen andere aanhangers van extreemrechtse bewegingen zijn op vrije voeten gesteld. Zij waren veroordeeld wegens het plegen van aanslagen op huizen van linkse en liberale politici. Volgens Hongaarse media verliet Budahazy de gevangenis te paard, onder het uitroepen van "Vrijheid!"