Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland roepen op tot een aanpassing van de stikstofregels. "Ons land zit op slot," zeggen de voorzitters in een brief aan stikstofminister Christianne van der Wal. De organisaties maken zich zorgen over het stilvallen van onder meer de bouwsector en vinden dat deze "zo spoedig mogelijk" weer op gang moet komen.
Om te voorkomen dat Nederland nog twee jaar met een "stikstofslot" zit, stellen de organisaties maatregelen voor. Hiermee willen ze niet de stikstofreductie tegengaan, zei VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. Het gaat erom dat er tegen wordt gegaan dat er helemaal niets meer kan. "Maar de reductie moet absoluut door." Thijssen verwees naar Noord-Brabant waar recentelijk werd besloten dat er helemaal geen bouwvergunningen meer worden verleend.
VNO-NCW en MKB Nederland roepen op om projecten waarbij maar kleine beetjes stikstof in de natuur terechtkomen, door te laten gaan zonder vergunningsplicht. Die drempel ligt nu op 0,005 mol, de eenheid waarmee wordt gerekend. De werkgeversorganisaties willen die verhonderdvoudigen, naar 0,5 mol. Zo hoeven bouwprojecten die onder deze drempelwaarde vallen geen vertraging op te lopen, denken de organisaties.
Stikstofemmer
Volgens juristen met wie de NOS eerder heeft gesproken is dit nog geen oplossing voor het probleem. De stikstofneerslag moet eerst een stuk naar beneden voordat er weer makkelijker vergunningen kunnen worden verleend. In Nederland zit de stikstofemmer namelijk al zó vol dat ook alle kleine beetjes stikstof voor problemen kunnen zorgen. Ook de Raad van State zei in 2019 in een advies dat een drempelwaarde weliswaar mogelijk is, maar alleen als er eerst een stevig pakket aan maatregelen ligt waardoor de stikstofneerslag in natuurgebieden daadwerkelijk daalt.
Thijssen zei vanochtend dat ze wel mogelijkheden ziet. "Je moet per Natura 2000-gebied kijken hoe vol de emmer zit. De Europese richtlijn gaat over natuurkwaliteit, niet over stikstof. Er zijn altijd meerdere factoren die de kwaliteit van natuur bepalen." Volgens de voorzitter heeft Nederland deze richtlijn zo geïnterpreteerd dat een klein beetje stikstof ook al niet mag, ook bijvoorbeeld bij een natuurgebied waar het slecht mee gaat vanwege droogte. "Zo is die richtlijn nooit bedoeld."
De ondernemersclubs kaarten ook aan dat andere Europese landen niet kampen met streng stikstofbeleid, terwijl ze wel te maken hebben met dezelfde Europese richtlijnen. Deze moeten de lidstaten zelf in wetten verwerken en hierdoor kunnen de regels verschillen. "Een deel van het probleem heeft Nederland dus zelf gecreëerd," schrijven de voorzitters.
Volgens het ministerie van LNV is de stikstofdepositie in Nederland flink hoger dan in andere Europese landen. "Nederland is koploper in Europa als het gaat om de uitstoot van stikstof, vier keer zo veel als gemiddeld," staat op de stikstofsite van de overheid. "Er wordt ook al gekeken naar de andere factoren, maar stikstof draagt zoveel bij dat je daar niet omheen kan," zegt een woordvoerder.
BoerBurgerBeweging
Begin vorige maand reageerde de VNO-NCW nog positief op de stikstofplannen van het kabinet. "Hiermee levert iedereen meer dan zijn fair share," stelde de organisatie. De focus lag toen vooral op het goed uitvoeren van de plannen.
Het ministerie van LNV snapt de zorgen van de werkgeversorganisatie, maar zegt ook dat het duidelijk is dat niet alles meer overal kan. "Er is maar één weg om hier uit te komen en perspectief te kunnen bieden en daar werken we elke dag aan." Het ministerie zegt wel goed naar de voorstellen van de werkgeversorganisaties te gaan kijken.
De brief van VNO-NCW en MKB Nederland volgt een dikke week na de verkiezingsoverwinning van de BoerBurgerBeweging. In De Telegraaf zei voorzitter Thijssen dat het terecht is dat de BBB en andere partijen al langer zeggen dat we ons niet blind moeten staren op jaartallen en percentages.
